Polonijna Agencja Informacyjna
47. ROCZNICA ŚMIERCI ZOFII STRYJEŃSKIEJ
Malarka, graficzka; uważana za jedną z największych polskich artystek w dwudziestoleciu międzywojennym; na Światowej Wystawie w Paryżu w 1925 r. zdobyła cztery Grand Prix za malarstwo ścienne, plakat, tkaninę i ilustrację książkową. Jak sama mówiła: "Boże! Odbierz mi wszystko, wszystko. Dobrobyt, sytość, spokój, przyjaźń ludzką, szczęście rodzinne, nawet miłość! Zwal na mnie cierpienie moralne i tysięczne gorycze – ale za to daj mi możność wypowiedzenia się artystycznego i sławę".
Stryjeńska tworzyła prawie wyłącznie na papierze, używając farb wodnych. Dzięki temu osiągnęła niemożliwą w malarstwie olejnym „lekkość” przedstawień, charakteryzujących się pewnym prowadzeniem pędzla. Ze względu na tę technikę trudno jest czasem odróżnić w jej dorobku prace o charakterze ilustracyjnym od kompozycji samodzielnych. Tematem jest prawie zawsze człowiek. Z pobytu w Monachium, gdzie zetknęła się ze środowiskiem awangardzistów zainteresowanych zagadnieniami baletu i tańca – kręgiem związanym z Wassilim Kandinskim – wyniosła widoczne w jej późniejszych pracach umiłowanie rytmu. Przedstawiane dotąd realistycznie postacie zaczęły „tańczyć” w korowodach, parach, czasem samotnie. Wtedy narodziła się charakterystyczna dla jej malarstwa „muzyczność”, stanowiąca o sile jego oddziaływania.
Najważniejsze dzieła Stryjeńskiej, które były źródłem jej sławy, uległy całkowitemu lub częściowemu zniszczeniu, co doprowadziło do częściowego zapomnienia jej twórczości po II wojnie światowej. Pierwszy cykl malarski, wystawiony w 1913 roku w krakowskim Pałacu Stuki, Bajdy (1913), spłonął. Dekoracja malarska sali w baszcie Senatorskiej (Lubrance) na Wawelu (1917) – świadectwo pracy przy renowacji sal zamkowych jedynej kobiety – uległa częściowemu zniszczeniu i została zamalowana. Polichromie czterech kamienic na Rynku Starego Miasta w Warszawie, z których cudem przetrwały fragmenty jednej, zniknęły wraz z budynkami w czasie wojny. Cztery ogromne panneaux dekoracyjne Pory roku, zdobiące salon Pawilonu Polskiego na Wystawie Paryskiej w 1925 roku, zostały pocięte na kawałki i znajdują się obecnie w wielu kolekcjach w Polsce i na świecie.
Stryjeńska umiera 28 lutego 1976 roku w wieku 85 lat, zostaje pochowana na cmentarzu w Chêne-Bourg w Genewie, tam gdzie znajdował się grób jej ukochanego syna Jacka. Na cztery lata przed śmiercią zostawiła testament: "Co do mej spuścizny artystycznej, jest ona ogromna i gdzieś po ludziach na świecie całym zgubiona. Byłby wór złota i Chwała Narodu, gdyby się tym kto kiedy zajął. Zofia Stryjeńska. Amen"
Polecamy biografię artystki w dziale historia-kultura PAI
KOLORYZACJA ZDJĘCIA © PAI
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz