11. Września 1838 roku urodził się Adam ASNYK
Był synem Kazimierza i Konstancji Zagórowskiej. Ojciec uczestnik powstania listopadowego, po odbyciu zesłania, osiedlił się w Kaliszu. Przyszły poeta po ukończeniu szkoły średniej - obecnie Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka - studiował kolejno w Instytucie Agronomicznym w Marymoncie (1856), w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie (1857-1859) oraz na wydziale medycznym uniwersytetu wrocławskiego (1859-1860). Brał udział w patriotycznym ruchu spiskowym. W 1860 roku był więziony w cytadeli warszawskiej. Następnie przebywał w Paryżu, Londynie oraz Heidelbergu, gdzie studiował nauki społeczne. W 1863 roku wrócił do kraju i uczestniczył w pracach radykalnego rządu wrześniowego. Po upadku powstania styczniowego ponownie wyjechał do Heidelbergu, gdzie uzyskał stopień doktora filozofii (1866).
Jako poeta debiutował w grudniu 1864 roku na łamach lwowskiego "Dziennika Literackiego" wierszem "Podróżni", przesłanym z Włoch.
Adam Asnyk nie mógł wrócić do Królestwa Polskiego. W 1867 roku przybył do Lwowa, a od 1870 zamieszkał na stałe w Krakowie. Tam uczestniczył w życiu społeczno-politycznym: organizował Towarzystwo Oświaty Ludowej, był radnym miasta Krakowa, posłem do Sejmu Krajowego, prezesem Towarzystwa Szkoły Ludowej. Od 1882 roku był członkiem redakcji dziennika "Reform" ( od 1883 - "Nowa Reforma"), a od 1889 roku jego redaktorem naczelnym. Publikował też w "Kłosach", "Bluszczu" i in. pismach. 7 lutego 1870 roku Adam Asnyk opublikował w "Kaliszaninie" znany wiersz
"Rodzinnemu miastu". Oto fragment:
"Droga mnie wiodła do starego grodu,
Otoczonego ramionami Prosny...
Tam, wśród alei kasztanowych chłodu,
Czerpałem tchnienie pierwszej życia wiosny,
Co w cudowności szatę obleka,
Jak sen zstępuje i jak sen ucieka".
Poeta uczestniczył w częstych wycieczkach w Tatry i odbył podróże do Włoch, Tunisu, Algieru (1888), na Cejlon i do Indii (1894).
Asnykw~1.jpg (21215 bytes) Twórczość poetycka Adama Asnyka stanowi znamienny wyraz świadomości pokolenia, z jednej strony wychowanego na literaturze romantycznej, dominującej po upadku powstania listopadowego, z drugiej przeżywającego z autopsji klęskę powstania styczniowego. Dlatego w pierwszym okresie poezja jego wyrażała nastrój pesymizmu, wywołany losem wygnańców z ojczyzny. W poemacie "Sen grobów" (1865) odsłonił romantyczne źródła niemocy i klęski. Dowodził w nim, że poezja romantyczna i owe przez poetów złocone "sny grobów" zdołały wychować pokolenie duchowo rozbite i nie zdolne do czynu.
Wiek dojrzały poety przypadł na okres literatury pozywistycznej. Wyrazem sporu z pozytywistami warszawskimi jest dwugłos poetycki: "PUBLICZNOŚĆ I POECI". "Publiczność do poetów" i "Poeci do publiczności" oraz wiersz "XIX wiekowi". Idee organicznego ewolucjonizmu przejawiają się w wierszach o charakterze programowym, jak: "Daremne żale", "Dzisiejszym idealistom", "Do młodych". Ważną rolę w twórczości Asnyka odgrywa cykl sonetów filozoficznych "Nad głębiami". W 1895 roku w Jednodniówce "Prosna", wydanej przez Kaliskie Towarzystwo Dobroczynności, wydrukowano poecie Sonet: "Krążące gleby...". Odrębne miejsce w jego twórczości zajmuje liryka erotyczna. ("Między nami nic nie było...", "Gdybym był młodszy..." i in. ( oraz poezja o tematyce górskiej ) cykl "W Tatrach"). Cała twórczość poetycka Adama Asnyka zawarta została w serii "Poezje": I - 1869, II - 1896 roku, III - 1880, IV - 1894.
W grudniu 1896 roku z okazji jubileuszu Adama Asnyka urządzono w Kaliszu wieczornicę. Program wieczoru obejmował prelekcję o życiu i twórczości poety, recytację jego wierszy oraz prezentację wybranych scen dramatycznych, tzw. "żywych obrazów". 6 stycznia 1897 roku na łamach "Gazety Kaliskiej" wydrukowano podziękowanie poety w formie listu.
Adam Asnyk umarł na gruźlicę 2 sierpnia 1897 roku. Pochowany został wśród zasłużonych na Skałce.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz