Fryderyk Jarosy, konferansjer, aktor, reżyser i dyrektor teatrów (1937 r.).
Urodzony 10 października 1890 w Grazu, zm. 6 sierpnia 1960 w Viareggio) – polski konferansjer węgierskiego pochodzenia, reżyser teatralny i dyrektor wielu teatrów kabaretowych międzywojennej Warszawy.
Urodził się w Austro-Węgrzech, w plebiscycie pomimo węgierskiego pochodzenia wybrał narodowość austriacką, w 1938 otrzymał honorowe polskie obywatelstwo. Do Polski przyjechał jako członek rosyjskiego teatrzyku Siniaja Ptica (Niebieski Ptak) w 1924 i pozostał w Warszawie na wiele lat. W rok po przybyciu do Polski w 1924 zadebiutował w Qui Pro Quo także w roli konferansjera. Na początku nie znał języka polskiego, nauczył się go jednak bardzo szybko, do końca zachowując lekki cudzoziemski akcent. Do legendy przeszło jego powiedzenie "Prouszi panstwa" wygłaszane przed kurtyną, gdy zapowiadał kolejny występ.
Był dyrektorem, reżyserem i założycielem wielu warszawskich teatrów kabaretowych: 1 października 1931 roku założył Kabaret Banda, 1 września 1933 otworzył Cyganerię, a 1 sierpnia 1935 Cyrulika Warszawskiego, 5 października 1938 Teatr Buffo. Wspierał młodych artystów, do jego uczniów i współpracowników zaliczali się między innymi Hanka Ordonówna, Stefcia Górska, Aleksander Żabczyński, Stefania Grodzieńska i Jerzy Jurandot. W czasie okupacji niemieckiej był bezskutecznie nakłaniany przez hitlerowców do podpisania Volkslisty.
Aresztowany 24 października 1939, zbiegł z transportu na przesłuchanie i ukrywał się, przez pewien czas także na terenie getta warszawskiego. W czasie wojny używał nazwiska Franciszek Nowaczek. Po powstaniu warszawskim był więźniem obozu koncentracyjnego Buchenwald. Po II wojnie światowej wyemigrował do Wielkiej Brytanii. W Londynie żył w skrajnym niedostatku, organizował przedstawienia teatralne w emigracyjnych ośrodkach polskich, występował także czasem w audycjach nadawanych przez "Wolną Europę" i BBC na teren Polski. W 1948 komunistyczny rząd pozbawił go polskiego obywatelstwa.
Konferansjerski styl Jarosego, niemożliwy do dokładnego naśladowania i podrobienia, po wojnie kultywowali: Kazimierz Rudzki i Edward Dziewoński. Zmarł w 1960. Jego grób znajduje się obecnie na cmentarzu Neustifter Friedhof w Wiedniu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz