Platon i Arystoteles

 Andrzej Gendera

Szczęść Boże, kłaniam się i pozdrawiam serdecznie wszystkich Państwa.

To nasza cywilizacja:

Arystoteles Etyka nikomachejska.

"Wszelka sztuka i wszelkie badanie, a podobnie też wszelkie zarówno działanie, jak i postanowienie zdają się zdążać do jakiegoś dobra i dlatego trafnie określono dobro jako cel wszelkiego dążenia."

"Twierdzenie jednak, że szczęście jest najwyższym dobrem, wydaje się czymś, na co wszyscy przypuszczalnie się godzą, tym natomiast, czego się tu żąda, jest dokładniejsze określenie, czym ono jest. Można by może określenie takie podać, biorąc pod uwagę swoistą funkcję człowieka. Jak bowiem u fletnisty, rzeźbiarza i u każdego artysty oraz w ogóle u każdego, kto ma jakąś funkcję i jakąś właściwą sobie czynność, wartość jego i „dobroć” tkwi w spełnianiu owej funkcji, tak też zdaje się być i u człowieka, jeśli istnieje jakaś swoista jego funkcja (...). Jakaż by to więc mogła być? Co się tyczy życia, to wspólne ono jest — jak wiadomo — człowiekowi nawet z roślinami, a szukamy funkcji swoistej człowieka. Należy więc abstrahować od funkcji życiowych, polegających na odżywianiu się i wzrastaniu. Następnym rodzajem życia byłoby jakieś życie polegające na odbieraniu wrażeń zmysłowych, ale i ono wspólne jest – jak się okazuje — człowiekowi z koniem, wołem i wszelką w ogóle istotą żyjącą. Pozostaje tedy życie polegające na działaniu pierwiastka rozumnego."

Arystoteles podążył tym tropem, chociaż jego propozycje odbiegają znacznie od tego, co proponował jego Mistrz – Platon. Stagiryta (przydomek Arystotelesa ze Stagiry), zgodnie z ogólnym duchem swojej filozofii, ujmuje człowieka jako zakorzenionego w empirycznym świecie i przede wszystkim w tym świecie szukającego rozwiązań swoich problemów.

Platon i Arystoteles – fragment fresku Szkoła ateńska Rafaela Santi, znajdującego się na ścianie jednej z sal papieskiego Pałacu apostolskiego w Watykanie. Platon wskazuje palcem ku niebu, Arystoteles wsparłszy jedną dłoń na księdze, drugą wskazuje na ziemię wokoło – symbolicznie ukazana jego afirmacja rzeczywistości widzialnej i zainteresowanie jej wyjaśnieniem.

.