Nasi Edisonowie

 

dzieje.polski

🔶 Kto, jak kto, ale Jan Szczepanik (1872-1926), zasługuje na miano polskiego Edisona, mimo że dzisiaj jest zdecydowanie mniej sławny niż amerykański wynalazca. Miał swój udział w narodzinach telewizji, fotografii barwnej, filmu barwnego oraz filmu dźwiękowego.

🔶 Opracował też system automatyzacji tkactwa, który wzbudził żywe zainteresowanie na całym świecie. Był samoukiem w dziedzinie techniki — zgłębiał tajniki mechaniki, elektroniki, optyki i fotochemii, które później wykorzystywał w swoich wynalazkach.

🔶 W dziedzinie optyki oraz rejestracji obrazu i dźwięku spore zasługi miał również Kazimierz Prószyński (1875-1945), który zasłynął jako konstruktor pionierskich aparatów kinematograficznych.

🔶 Skonstruowany przez niego w 1894 r. pleograf był aparatem jednocześnie zdjęciowym i projekcyjnym. Następny aparat opatentowany przez niego pod nazwą biopleograf był już przeznaczony do komercyjnych projekcji filmowych.

🔶 K. Prószyński prowadził też badania nad sposobem przesyłania obrazów na odległość (czego zwieńczeniem jest dzisiejsza telewizja). Już w 1898 r. zaprezentował przeznaczone do tego urządzenie, które nazwał telefotem!

🔶 W Paryżu opracował ponadto obturator — przesłonę, która zlikwidowała problem migotania światła i drgań obrazu podczas projekcji, maszynę mówiącą, a także ręczną kamerę filmową do zdjęć reporterskich, tzw. aeroskop (1910). Prowadził eksperymenty z filmem barwnym, a w czasie wojny pracował nad projektem urządzenia umożliwiającego czytanie osobom niewidomym i niedowidzącym. Zginął w hitlerowskim obozie koncentracyjnym w Mauthausen na terenie Austrii.