Główna siedziba - Moskwa
Rok założenia - 1917
Organizacja administracyjno-wojskowa
Cele - ochrona bezpieczeństwa ZSRR
NKWD ZSRR, Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych ZSRR – centralny organ państwowy wchodzący w skład Rady Komisarzy Ludowych – rządu ZSRR, istniejący pod tą nazwą w latach 1917-1946. Początkowo NKWD zajmował się sprawami administracyjno-porządkowymi.
Poprzednik: OGPU
Koniec działalności: 26 sierpnia 1946
Siedziba główna: Łubianka
Agencja macierzysta: Rada Komisarzy Ludowych RFSRR
Rok założenia - 1917
Organizacja administracyjno-wojskowa
Cele - ochrona bezpieczeństwa ZSRR
NKWD ZSRR, Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych ZSRR – centralny organ państwowy wchodzący w skład Rady Komisarzy Ludowych – rządu ZSRR, istniejący pod tą nazwą w latach 1917-1946. Początkowo NKWD zajmował się sprawami administracyjno-porządkowymi.
Poprzednik: OGPU
Koniec działalności: 26 sierpnia 1946
Siedziba główna: Łubianka
Agencja macierzysta: Rada Komisarzy Ludowych RFSRR
NKWD sprawowało kontrolę nad policją polityczną, wywiadem cywilnym, kontrwywiadem, służbami porządkowymi, a także GUŁAG-ami.
NKWD powstało w 1917 roku, początkowo jako organ administracyjny. Swoją rolę aparatu bezpieczeństwa zaczął pełnić dopiero w 1934 roku, po tym, jak Józef Stalin na drodze wprowadzenia własnej dyktatury przeorganizował struktury administracyjne. Pod NKWD podporządkował istniejący dotychczas Zjednoczony Państwowy Zarząd Polityczny (OGPU), następcę Czeki.
NKWD odegrało ogromną rolę w budowaniu reżimu stalinowskiego. Stało się głównym narzędziem w rękach Józefa Stalina podczas tzw. wielkiej czystki, która objęła zarówno struktury wojskowe, jak i administracyjne państwa. Zginęły miliony osób podejrzewanych lub wprost wyrażających sprzeciw wobec panującego ustroju. Kilkanaście milionów ludzi trafiło do obozów pracy.
Po 1946 roku NKWD zostało przekształcone w Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz KGB (Komitet Bezpieczeństwa Państwowego).
Po 1946 roku NKWD zostało przekształcone w Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz KGB (Komitet Bezpieczeństwa Państwowego).
NKWD z założenia miało nadzorować pracę wywiadu, kontrwywiadu, milicji, straży pożarnej czy systemu obozów pracy. Jednak w pewnym momencie głównym zadaniem okazała się walka z wrogami systemu, rozliczanie rzekomych zdrad politycznych i zbrodnie na mniejszościach narodowych. Również podczas przemarszu wojsk Armii Czerwonej (do których wcielano przede wszystkim siłą), NKWD było organem kroczącym za żołnierzami w celu uniknięcia ich dezercji czy wycofania się z walk.
NKWD było organizacją administracyjną o rozbudowanej strukturze. Na czele stało kierownictwo, a także zastępcy do spraw wojsk NKWD, milicji i kadr. Poza tym utworzono szereg sekretariatów i sekcji, które odpowiadały za stronę biurokratyczną, techniczną oraz kontrolną. Konkretne zadania NKWD podlegały odpowiednim zarządom i wydziałom, na przykład Zarządowi Głównemu Więziennictwa czy Zaopatrzenia Wojskowego. Po 1943 roku NKWD przeorganizowano i powołano piony sądownicze, administracji obozowej oraz gospodarczo-administracyjne.
NKWD było organizacją administracyjną o rozbudowanej strukturze. Na czele stało kierownictwo, a także zastępcy do spraw wojsk NKWD, milicji i kadr. Poza tym utworzono szereg sekretariatów i sekcji, które odpowiadały za stronę biurokratyczną, techniczną oraz kontrolną. Konkretne zadania NKWD podlegały odpowiednim zarządom i wydziałom, na przykład Zarządowi Głównemu Więziennictwa czy Zaopatrzenia Wojskowego. Po 1943 roku NKWD przeorganizowano i powołano piony sądownicze, administracji obozowej oraz gospodarczo-administracyjne.
NKWD – szefowie
Pierwszym przewodniczącym NKWD został Gienrich Jagoda (1934-1936), następnie jego miejsce zajął Nikołaj Jeżow (1936-1938). Najdłużej na stanowisku szefa NKWD urzędował Ławierntij Beria – jego kadencja zakończyła się 29 grudnia 1945 roku, czyli niemalże w chwili przekształcenia NKWD na Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.
Pierwszym przewodniczącym NKWD został Gienrich Jagoda (1934-1936), następnie jego miejsce zajął Nikołaj Jeżow (1936-1938). Najdłużej na stanowisku szefa NKWD urzędował Ławierntij Beria – jego kadencja zakończyła się 29 grudnia 1945 roku, czyli niemalże w chwili przekształcenia NKWD na Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.
NKWD – zbrodnie i tortury
W historii NKWD zapisało się raczej jako wykonawca zbrodni masowych, nie zaś organ administracyjny. Oprócz wielkiej czystki w latach 1936 – 1938, NKWD wykonało wyrok na polskich oficerach w Katyniu w 1940 roku, zabijając strzałem w tył głowy niemal 22 tysiące polskich obywateli. Poza tym w 1941 roku funkcjonariusze NKWD dokonali masowych rozstrzelań więźniów politycznych przetrzymywanych w obozach na terenie Zachodniej Ukrainy, Zachodniej Białorusi i Wileńszczyzny. Po wojnie w zorganizowanych więzieniach, między innymi na Zamku Lubelskim w Lublinie NKWD przetrzymywało do 1954 roku łącznie niemal 35 więźniów.
W historii NKWD zapisało się raczej jako wykonawca zbrodni masowych, nie zaś organ administracyjny. Oprócz wielkiej czystki w latach 1936 – 1938, NKWD wykonało wyrok na polskich oficerach w Katyniu w 1940 roku, zabijając strzałem w tył głowy niemal 22 tysiące polskich obywateli. Poza tym w 1941 roku funkcjonariusze NKWD dokonali masowych rozstrzelań więźniów politycznych przetrzymywanych w obozach na terenie Zachodniej Ukrainy, Zachodniej Białorusi i Wileńszczyzny. Po wojnie w zorganizowanych więzieniach, między innymi na Zamku Lubelskim w Lublinie NKWD przetrzymywało do 1954 roku łącznie niemal 35 więźniów.
Istnieje wiele wiarygodnych przesłanek o ścisłej współpracy NKWD z Gestapo w latach 1938-1941. Wspólne działania miały na celu wyeliminowanie przeciwników politycznych zarówno w ZSRR, jak i III Rzeszy.
Oddziały NKWD znane były nie tylko ze swojej bezduszności podczas mordów, ale również nieludzkich tortur na więźniach politycznych. Wielogodzinne znęcanie się nad ofiarami miało prowadzić przyznania się do niepopełnionych win i wskazania kolejnych osób, które rzekomo działały na szkodę systemu.
Katyń Lista osób, które były wykonawcami mordów katyńskich.
Osobiście życzę im wiecznego cierpienia w piekle i nigdy nie zamierzam wybaczyć w imieniu moich rodaków pomordowanych bestialsko w Katyniu. Niektórzy funkcjonariusze NKWD ZSRR uczestniczący w zbrodni (oprócz szefa NKWD Ławrientija Berii): komisarz bezpieczeństwa państwowego (b.p.) 3. rangi Wsiewołod Nikołajewicz Mierkułow, naczelnik Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego NKWD komisarz b.p. 3. rangi Bogdan Zacharewicz Kobułow, szef Głównego Zarządu Gospodarczego NKWD komisarz b.p. 3. rangi Sołomon Rafajłowicz Milsztajn, naczelnik Głównego Zarządu Transportowego NKWD komisarz b.p. 3. rangi Ławrientij Fomicz Canawa, szef NKWD na Białorusi komkor Iwan Iwanowicz Maslennikow, zastępca Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ds. wojsk NKWD komdiw Wasilij Wasiljewicz Czernyszow, naczelnik Głównego Zarządu Poprawczych Obozów i Kolonii Pracy NKWD (Gułag) oraz zastępca szefa NKWD kombryg Michaił Spiridonowicz Kriwienko, naczelnik sztabu Wojsk Konwojowych NKWD płk Aleksiej Rybakow, szef Oddziału Operacyjnego Głównego Zarządu Wojsk Konwojowych NKWD st. major b.p. Paweł Michajłowicz Fitin, naczelnik 5 Wydziału (INO – wywiad) Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego NKWD st. major b.p. Trofim Nikołajewicz Kornijenko, naczelnik 1 Oddziału 3 Wydziału Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego NKWD st. major b.p. Nikołaj Iwanowicz Siniegubow, naczelnik pionu śledczego i zastępca naczelnika Głównego Zarządu Transportowego NKWD major b.p. Leonid Fokiejewicz Basztakow, naczelnik 1 Wydziału Specjalnego (ewidencyjno-statystycznego) NKWD major b.p. Pawieł Gieorgiewicz Begma, naczelnik Wydziału Specjalnego (Osobyj Otdieł OO) Białoruskiego Okręgu Wojskowego major b.p. Aleksandr Michaiłowicz Bieljanow, zastępca naczelnika Wydziału Specjalnego (OO) przy Głównym Zarządzie Bezpieczeństwa Państwowego NKWD major b.p. Wasilij Michajłowicz Błochin, naczelnik Wydziału Komendanckiego w Zarządzie Administracyjno-Gospodarczym NKWD major b.p. Dmitrij Stiepanowicz Tokariew, naczelnik Obwodowego Zarządu NKWD w Kalininie major b.p. Konstantin Sergiejewicz Zilberman, zastępca naczelnika Głównego Zarządu Więziennictwa (GTU) NKWD major b.p. Aleksiej Okuniew, zastępca szefa 1. wydziału I Oddziału Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Państwowego NKWD ZSRR major b.p. Piotr Siergiejewicz Safonow, naczelnik Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie major b.p. Filip Doronin, komendant więzienia wewnętrznego UGB Zarządu NKWD obwodu charkowskiego kapitan b.p. Anatolij Michaiłowicz Kalinin, pomocnik naczelnika 1 Wydziału Specjalnego NKWD kapitan b.p. Jemielian Iwanowicz Kuprijanow, naczelnik Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku kapitan b.p. Arkadij Jakowlewicz Giercowski, zastępca naczelnika 1 Wydziału Specjalnego NKWD kapitan b.p. Wasilij Pawłowicz Pawłow, zastępca naczelnika Obwodowego Zarządu NKWD w Kalininie kapitan b.p. Nikołaj Ratuszny, zastępca szefa NKWD na Ukrainie kapitan b.p. Władimir Timofiejewicz Smorodinski kapitan b.p. Władimir Zubcow, zastępca szefa Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego kapitan b.p. Piotr Jakowlew, zastępca szefa Oddziału Samochodowo-Technicznego NKWD ZSRR kapitan b.p. Iwan Tikunow, pracownik Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego kapitan b.p. Paweł Pawłowicz Tichonow, zastępca naczelnika Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie st. lejtnant b.p. Michaił Kozochotski, szef I Oddziału Specjalnego Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego st. lejtnant b.p. Timofiej Kuprij, komendant oddziału administracyjno-gospodarczego Zarządu NKWD obwodu charkowskiego st. lejtnant b.p. Trofim Pawłowicz Jakuszew, pracownik Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego st. lejtnant b.p. Iwan Iljicz Antonow, pracownik Oddziału Łączności Zarządu Administracyjno-Gospodarczego NKWD st. lejtnant Iwan Szygalow, komendant Zarządu NKWD obwodu moskiewskiego st. lejtnant b.p. Małach Żurawlow, daktyloskopista-bibliotekarz Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego st. lejtnant b.p. Grigorij Makarienkow, kierowca w Zarządzie NKWD obwodu smoleńskiego st. lejtnant b.p. Josif Gribow, komendant wydziału komendanckiego Oddziału Administracyjno-Gospodarczego Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego st. lejtnant b.p. Prochor Prudnikow, komendant bloku więzienia Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego lejtnant b.p. Gierman Markowicz Granowski, naczelnik 2 Wydziału Głównego Zarządu Poprawczych Obozów i Kolonii Pracy NKWD lejtnant b.p. Iwan Biełow, szef oddziału rejonowego NKWD w osiedlu Bieżanicy w obwodzie kalinińskim lejtnant b.p. Timofiej Burda, naczelnik korpusu więzienia wewnętrznego NKWD w Charkowie lejtnant b.p. Makow, naczelnik 4 Oddziału 1 Wydziału Specjalnego NKWD (Kolegium Specjalne NKWD) lejtnant b.p. Sacharowa, st. oficer operacyjny 1 Wydziału Specjalnego NKWD lejtnant Nikita Mielnik, pracownik Zarządu NKWD obwodu charkowskiego lejtnant Michaił Lebiediew, nadzorca 1. kategorii więzienia nr 5 Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego mł. lejtnant b.p. Jacewicz, naczelnik 2 Oddziału 2 Wydziału Głównego Zarządu Poprawczych Obozów i Kolonii Pracy NKWD mł. lejtnant b.p. Iwan Barinow, starszy oficer operacyjny I Oddziału Specjalnego NKWD ZSRR mł. lejtnant b.p. Michaił Goriaczew, szef Oddziału Samochodowo-Technicznego Zarządu Administracyjno-Gospodarczego Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego mł. lejtnant b.p. Piotr Michajłowicz Karcew, pracownik Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego mł. lejtnant b.p. Nikołaj Kisielow, pracownik I Oddziału Specjalnego NKWD ZSRR mł. lejtnant b.p. Aleksiej Oficerow, pracownik I Oddziału Specjalnego NKWD ZSRR mł. lejtnant b.p. Iwan Czużajkin, starszy nadzorca więzienia Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego mł. lejtnant b.p. Mitrofan Dawydow, nadzorca więzienia nr 1 Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego mł. lejtnant b.p. Iwan Frolenkow, dyżurny pomocnik komendanta Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego mł. lejtnant b.p. Michaił Grigoriew płk Michaił Jenukowicz Rostomaszwili, naczelnik Wydziału Specjalnego (OO) Charkowskiego Okręgu Wojskowego Rieszetnikow, zastępca szefa NKWD na Białorusi st. sierżant b.p. Nikołaj Kostiuczenko, kierowca Zarządu NKWD obwodu zachodniego-smoleńskiego st. sierżant b.p. Aleksandr Aleksandrow, kierowca Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego st. sierżant b.p. Anton Mielnik, pracownik Zarządu NKWD obwodu charkowskiego st. sierżant b.p. Nikołaj Gołowinkin, nadzorca więzienia UGB NKWD obwodu kalinińskiego st. sierżant b.p. Afansij Moisiejenkow, nadzorca więzienia śledczego Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego st. sierżant b.p. Tichon Szczepka, nadzorca więzienia śledczego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego Zarządu NKWD obwodu charkowskiego Aleksandr Siergiejewicz Kowalow, nadzorca więzienia śledczego Zarządu NKWD obwodu zachodniego Siemion Łazarienko, nadzorca 1. kategorii więzienia Urzędu Bezpieczeństwa Państwowego Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego Łazar Tiwanienko, dyżurny komendant Komendantury Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego Gieorgij Tarasow, starszy w bloku więzienia ogólnego nr 1 Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego Funkcjonariusze Zarządu ds. Jeńców Wojennych NKWD: naczelnik zarządu Piotr Karpowicz Soprunienko komisarz zarządu Siemion Mojsiejewicz Niechoroszew zastępcy naczelnika zarządu: Iwan Iwanowicz Chochłow, Josif Michajłowicz Połuchin, Mark Aronowicz Słucki, Nikołaj Aleksiejewicz Worobiow inni funkcjonariusze Zarządu ds. Jeńców Wojennych NKWD: Iwan Michajłowicz Baszłykow, Maks Jefimowicz Goberman, Dmitrij Iwanowicz Lisowski, Nikołaj Timofiejewicz Pronin, Nikołaj Iwanowicz Romanow, Minningalim Jakubowicz Sejfułlin, Iłłarion Iwanowicz Sienkiewicz, Fiodor Władimirowicz Surżykow. 26 października 1940 roku 125 funkcjonariuszy NKWD uczestniczących w przygotowaniu zbrodni i jej wykonaniu zostało nagrodzonych przez Ławrientija Berię tajnym rozkazem nr 001365 NKWD ZSRR za pomyślne wykonanie zadań specjalnych. Liczbę sprawców współdziałających w różnych formach w dokonaniu zbrodni można prawdopodobnie określić jako zbliżoną do 2 tys. osób. Na terenie obozu kozielskiego przebywał gen. Wasilij Zarubin, działający tam jako pełnomocnik operacyjny w celu rozpracowania więzionych tam polskich jeńców wojennych, który w opinii przetrzymywanych sprawiał pozytywne wrażenie (w uznaniu polscy oficerowie salutowali mu)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz