ORP " Groźny" 351

ORP " Groźny" 351
Był moim domem przez kilka lat.

piątek, 3 maja 2019

3 maja 1946 r. w Krakowie, czyli zapominany bunt studencki

Małgorzata Janiec

A w Krakowie....

Studenckie obchody 3 maja 1946 r. w Krakowie przerodziły się w krwawe starcia z komunistyczną władzą. Padły strzały. Byli ranni i zabici. Strajki studenckie ogarnęły cały kraj.
Studenci Akademii Górniczo Hutniczej za zgodą rektora wyruszyli spod gmachu uczelni na uroczyste nabożeństwo do Kościoła Mariackiego chcąc w ten sposób uczcić to majowe święto.
Na rogu ul. Jagiellońskiej i Szewskiej kilku agentów UB po cywilnemu wezwało maszerujących do przerwania nielegalnej manifestacji. Grozili nawet studentom bronią. Dwaj studenci Lech Kobyliński (prezes SSAG) oraz Antoni Kleczkowski w celu wyjaśnienie tego zamieszania zgodzili się na trójstronną wizytę u rektora. Jednak zamiast do rektora trafili do aresztu UB przy Pl. Inwalidów.
Protestujący po bezowocnym oczekiwaniu na kolegów postanowili kontynuować marsz bez nich. W tym czasie do studentów dołączyli spontanicznie Krakowianie. Udało im się dotrzeć do Kościoła Mariackiego, gdzie bez zakłóceń odbyła się Msza Święta.
Po jej zakończeniu postanowiono zgodnie z założeniami okrążyć Rynek, by ul. Św. Anny wrócić pod gmach AGH. Jednak na rogu ul. Wiślnej i Św. Anny pod siedzibą PPR doszło do eskalacji konfliktu. Padło kilka przypadkowych strzałów, lecz nikt nie został ranny ani zabity. Demonstranci zaczęli wykrzykiwać różne „antypaństwowe” okrzyki np. „Precz z Bierutem”, czy „Precz z okupacją sowiecką”.
Dla partii to było już zbyt wiele. Do stłumienia protestu użyto m.in. samochód pancerny ustawiony na plantach w okolicy ul. Szewskiej i kawalerię Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Byli zabici i ranni. Nazajutrz zszokowani masakrą Krakowianie składali kwiaty i znicze w miejscach śmierci protestujących.
Kraków nie był jedyny miastem w Polsce, w którym doszło do starć demonstrantów z władzą. W kilku z nich również użyto broni palnej przeciwko ludziom.
Studenci nie pozostali bierni. Już następnego dnia studenci wszystkich krakowskich uczelni ogłosili strajk. Przyłączyło się do niego 40 krakowskich szkół średnich, a następnie szkoły z Chrzanowa, Jaworzna i Wieliczki. Ze studentami z grodu Kraka solidarność pokazali również studenci uczelni z Poznania, Wrocławia, Trójmiasta, Torunia i Warszawy.
W trakcie strajków UB aresztowało wielu studentów grożąc często wydaleniami z uczelni. W Krakowie wielu studentów uciekło po za miasto.
Ostatecznie skazano (w tym na wieloletnie wyroki) 27 osób we wszystkich objętych strajkiem miastach.
Bibliografia:
3 Maja 1946 w Krakowie. Przebieg wydarzeń i dokumenty, Cz. Brzoza, Księgarnia Akademicka, 1996.
„Forum Akademickie” 12/2008.
„Nasze Forum” nr 31.

Brak komentarzy: