28 sierpnia - 80 lat temu zmarł Ludwik Młynek (1864-1941)
Filolog, pedagog, nauczyciel gimnazjalny i etnograf. Działacz społeczny i katolicki.
Urodził się w rodzinie chłopskiej 19 sierpnia 1864 r. w Sierczy pod Wieliczką, w której uczęszczał do szkół i zarabiał na swe utrzymanie jako korepetytor. W latach 1880-1888 był uczniem prestiżowych krakowskich gimnazjów św. Anny i Jana Sobieskiego, a następnie, dzięki stypendium otrzymanemu za wybitną naukę, studentem filologii klasycznej i niemieckiej w Krakowie, Wiedniu i w Grazu.
Marzył o doktoracie i pracy w katedrze filologii porównawczej Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednak jej nie otrzymał z powodu pochodzenia i w 1893 r. rozpoczął karierę nauczyciela gimnazjalnego, ucząc języka niemieckiego i łaciny w Stanisławowie, Wadowicach, Krakowie, Buczaczu, Wieliczce, Tarnowie i Łańcucie (do 1914 r.).
Po wybuchu I wojny światowej wyjechał z rodziną do Pragi, gdzie współpracował z ks. Teofilem Kowalskim przy wydawaniu pisma dla uchodźców „Wiadomości Polskie z Pragi”. Zmobilizowany w marcu 1915 r., zajął się organizowaniem pierwszych w Austrii wojennych szkół dla inwalidów.
Po zakończeniu działań wojennych, był profesorem gimnazjum państwowego w Wieliczce. W czasie wojny polsko-bolszewickiej stał na czele Powiatowej Rady Obrony Państwa. W 1927 r. przeszedł na emeryturę, osiadł w rodzinnej Sierczy i poświęcił się pisaniu.
Poza pracą pedagogiczną Młynek rozwijał działalność społeczno-oświatową.
Od 1897 r. jako jeden z liderów Towarzystwa Ludoznawczego we Lwowie zakładał jego oddziały w Buczaczu, Tarnowie i w Wieliczce (z Sewerynem Udzielą). W Buczaczu pełnił także funkcję sekretarza Towarzystwa św. Wincentego a Paulo oraz prezesa kasy oszczędności. Był inicjatorem Towarzystwa Ogrodniczo-Sadowniczego w Wieliczce oraz działaczem stowarzyszenia rzemieślników «Gwiazda» w Tarnowie. Współdziałał przy organizacji szkoły rolniczej w Podegrodziu koło Starego Sącza.
Jednocześnie zajmował się działalnością pisarską. Był autorem prac o tematyce pedagogiczno-dydaktycznej, skoncentrowanych na obywatelskim wychowaniu i kształceniu ludu, młodzieży i kobiet. Od 1899 r. na łamach prasy ludowej pod pseudonimami "Jan Kolka" i "Kmieć z Sierczy" publikował artykuły na tematy społeczno-gospodarcze, a także wiersze i poematy.
Osobną dziedzinę jego zainteresowań stanowiła problematyka etnograficzna, której poświęcił liczne studia i recenzje. Ogłosił dużo materiałów terenowych dotyczących folkloru okolic Wieliczki. Pasjonował go problem genezy i historii wyodrębnionej przez niego grupy etnograficznej Lachów, którą uważał za jedną z najstarszych polskich grup plemiennych i której religię odtwarzał na podstawie podań ludowych. Zajmował się ponadto dialektem wilamowickim i planował wydanie obszernej monografii Wieliczki.
Zmarł w Sierczy podczas niemieckiej okupacji. Spoczywa w grobie rodzinnym na cmentarzu w Wieliczce
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz