Szanowni, dokładnie dzisiaj 74 lata temu, na ul. Hożej 69 w budynku Instytutu Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego rozpoczęła się historia polskiej informatyki. Na zdjęciu widoczny jest Leon Łukaszewicz przy maszynie XYZ. Zdjęcie to oraz zgodę na publikację dostałem od syna Leona Łukaszewicza, Pana Grzegorza. Jak możemy przeczytać we wspomnieniach Pana Leona: “Na jednym z naszych spotkań profesor Janusz Groszkowski poinformował mnie, że w powstającym właśnie Państwowym Instytucie Matematycznym planuje się zbudowanie elektronicznej maszyny liczącej. Dodał też, że jeśli mnie ten problem interesuje, to powinienem nawiązać kontakt z prof. Kazimierzem Kuratowskim, organizatorem tego Instytutu. Nie trzeba mi było tego dwa razy powtarzać, bo właśnie przeczytałem w czasopiśmie “Electronics” o ENIAC-u i byłem pod wielkim wrażeniem zarówno konstrukcji, jak i możliwości obliczeniowych tej maszyny. Wynikało z nich, że to, co ja liczę cały dzień, maszyna ta może wykonać w sekundy.
Zgłosiłem się więc do prof. Kuratowskiego, który w listopadzie 1948 r. przyjął mnie w gmachu Fizyki Doświadczalnej przy ul. Hożej. Opowiedział mi, że w czasie swej ostatniej podróży do Stanów Zjednoczonych dowiedział się o wielkich korzyściach, jakie dla zastosowań matematyki mogą przynieść elektroniczne maszyny liczące. Dlatego planuje się tam budowę co najmniej kilkunastu takich maszyn, a wobec tego chociaż jedna taka maszyna powinna być zbudowana w Polsce. W tym celu chciałby powołać w swoim Instytucie odpowiednią grupę pracowników naukowych i chętnie by mnie w niej widział. Jako kierownika tej grupy przewiduje dr Henryka Greniewskiego – logika i statystyka, lecz innych kandydatów jeszcze nie ma. Zapytany o propozycję kandydatów wymieniłem moich kolegów z Politechniki Gdańskiej, a ówczesnych magistrantów: Krystyna Bochenka i Romualda Marczyńskiego, którzy po krótkich wahaniach przyjęli przedstawioną im ofertę. W rezultacie, w grudniu 1948 r., zapadła decyzja powołania, w ramach powstającego właśnie Instytutu, Grupy Aparatów Matematycznych w wyżej wymienionym składzie osobowym.”
I tak z inicjatywy wybitnego polskiego matematyka Kazimierza Kuratowskiego, profesora Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektora organizowanego Państwowego Instytutu Matematycznego, w czwartek 23 grudnia 1948 r., powołano Grupę Aparatów Matematycznych, działającą przy Państwowym Instytucie Matematycznym w Warszawie. W skład grupy wchodzili – profesorowie Kazimierz Kuratowski, Andrzej Mostowski – matematyk zajmujący się głównie logiką matematyczną i algebrą, doktor Henryk Greniewski – matematyk i logik oraz trzech młodych inżynierów po studiach na Politechnice Gdańskiej – Krystyn Bochenek, Leon Łukaszewicz i Romuald Marczyński.
Zadanie postawione przed Grupą Aparatów Matematycznych było wręcz nierealne. Zbudowanie działającej maszyny liczącej, wzorowanej na ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Computer) – zbudowanej z prawie 18000 lamp elektronowych i ważącej ponad 27 ton – w kraju wyniszczonym wojną, w którym brakowało materiałów, sprzętu oraz niezbędnego doświadczenia graniczyło z cudem. W warunkach pełnej izolacji od światowego rozwoju nauki i techniki, konstruktorzy nie byli świadomi, że ENIAC, mimo iż był szczytowym osiągnięciem ówczesnej technologii amerykańskiej, pracował sporadycznie z powodu ciągłych awarii.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz