Supraśl

Kolejny przystanek na trasie naszej wędrówki po mieście z "Historycznie niezobowiązującym przewodnikiem po Supraślu autorstwa Łonckiego dziadzi". Zapraszam

Budynki dawnej Szkoły Powszechnej i Park Saski

Wędrując ulicą Piłsudskiego w stronę klasztoru, na przeciwko dawnej kirchy stoi skromy, murowany budynek, w którym współcześnie ma swoją siedzibę Urząd Miasta i Gminy Supraśl (Ratusz Miejski).

Został wzniesiony w roku 1908 i funkcjonował jako Prywatna Szkoła Polska dla dziewcząt założona przez baronową Zachertową. Warto nadmienić, że była to bodajże jedna z dwóch zaledwie szkół na terenie zaboru rosyjskiego, z wykładowym językiem polskim.

Należy pamiętać, że zanik pierwiastka polskiego na tych terenach postępował na początku XX wieku szybciej niż na innych obszarach dawnej Rzeczypospolitej. Kiedy Polska odzyskała niepodległość, mniej niż połowa miejscowej ludności była w stanie mówić po polsku. Jeszcze mniej z nich było osobami piśmiennymi. Działalność szkoły w Supraślu miała więc znamiona walki o przetrwanie polskości na Podlasiu.

Od 1918 roku supraska młodzież zaczęła uczęszczać do szkoły powszechnej. Mieściła się ona w dwóch budynkach. Jednym z nich był wspomniany powyżej ratusz, natomiast drugi, drewniany, parterowy budynek mieścił się (i wciąż stoi) po przeciwnej stronie ulicy Piłsudskiego, vis-a-vis Parku Saskiego.

Ze szkołą powszechną w Supraślu nierozerwalnie związane są dzieje drużyn harcerskich.

Naukę w tych budynkach zakończono na początku lat 60, kiedy to powstała nowa szkoła podstawowa
w mieście.

Ogród Saski, czyli park miejski w Supraślu, usytuowany jest pomiędzy rzeczką Grabówka, a ulicą Ogrodową i siedzibą ratusza. Był to pierwszy w województwie park publiczny. Dostępny dla odwiedzających już w połowie XIX wieku. Otwarcie parku wydzielonego z dawnych ogrodów włoskich dla wszystkich chętnych było konsekwencją idei, jakie przyświecały zakładaniu fabrykanckiego miasta przez Wilhelma Zacherta. Propagował on dostęp mieszkańców do parków, które miały poprawiać jakość życia w miasteczku.
W parku warto zobaczyć pomnik Orła Białego. Upamiętnia on mieszkańców Supraśla, którzy polegli w latach 1914-1920 w czasie walk o wolną i niepodległą Polskę.

Wichura, która przeszła nad miastem kilka lat wstecz zniszczyła dużą część starego drzewostanu, czyniąc jednocześnie ogromne spustoszenie w okolicznych lasach.
Wkrótce Park Saski zostanie poddany rewitalizacji w duchu powrotu do swojego, pierwotnego, XIX-wiecznego kształtu.

Na zdjęciu: Park Saski, stan z roku 1935. Widoczny pomnik Orła Białego oraz jeden z dwóch budynków szkolnych (dzisiejszy ratusz).