Dziś 160. rocznica śmierci Joachim Lelewela wybitnego polskiego historyka, bibliografa, slawisty, numizmatyka, i działacza politycznego.
Pochodził ze spolonizowanej szlachty pruskiej (jego dziadkiem był Henryk Loelhoeffel von Lowensprung, lekarz nadworny króla Augusta III). Rodzina pochodziła z Austrii, gdzie nosiła nazwisko von Loelhöffel. W XVII wieku przeniosła się do Prus Wschodnich. Urodził się w 1786 roku w Warszawie.
Był profesorem słynnego Liceum Krzemienieckiego, Uniwersytetu Wileńskiego i Uniwersytetu Warszawskiego, posłem na sejm Królestwa Polskiego (1830) i sejm powstańczy. Członek kierowanej przez Adama Czartoryskiego Rady Administracyjnej w powstaniu listopadowym (1830–1831), członek Rządu Narodowego Królestwa Polskiego. Był też prezesem założonego w trakcie powstania listopadowego Towarzystwa Patriotycznego – radykalnego odłamu obozu powstańczego, dążącego do wprowadzenia fundamentalnych reform społecznych.
Po upadku powstania emigrował z kraju. Był członkiem sejmu powstańczego na emigracji. Był członkiem Towarzystwa Litewskiego i Ziem Ruskich w Paryżu w 1832 roku[8]. Na emigracji był działaczem, a po kilku latach przywódcą Młodej Polski, założonej w szwajcarskim Bernie 12 maja 1834. W 1834 roku zaocznie skazany przez władze rosyjskie na powieszenie za udział w powstaniu listopadowym[9]. W 1837 założył i kierował Zjednoczeniem Emigracji Polskiej, które dążyło do politycznego zjednoczenia całej polskiej emigracji
Wszechstronny badacz, pozostawił po sobie ogromny dorobek w dziedzinie historii i jej nauk pomocniczych. Zajmował się równolegle wieloma dyscyplinami. Sprzeciwiał się dzieleniu historii na gospodarczą, społeczną, polityczną itp. Był jednym z pierwszych zajmujących się badaniem geografii historycznej i kartografii.
Szkoła lelewelowska postulowała całościowe badanie procesów historycznych w różnych ich aspektach. Była zacięcie krytykowana przez przedstawicieli szkoły krakowskiej, z prof. Józefem Szujskim na czele.
Lelewel zmarł w Paryżu w wieku 75 lat.
--
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz