29 lipca 1989 roku Rada Ministrów uchyliła uchwały w sprawie reglamentowanej sprzedaży mięsa i jego przetworów oraz reglamentacji obrotu towarowego niektórymi surowcami i produktami spożywczymi. Obie uchwały weszła w życie 1 sierpnia 1989 r. Oznaczało to zniesienie ostatnich kartek na żywność w Polsce.Kartki na cukier zostały wprowadzone 1976 roku, w 1981 zaś rozszerzono reglamentację na inne produkty: w lutym na mięso, od kwietnia do czerwca na masło, mąkę, ryż, kaszę, kaszę mannę, mleko w proszku i proszek do prania ubiorów dziecięcych. Po ogłoszeniu stanu wojennego wprowadzono także kartki na czekoladę, benzynę i alkohol. Uchwała ustępującego rządu Mieczysława Rakowskiego oznaczała likwidację pozostałości gospodarki centralnie planowanej. Zlikwidowano administracyjne metody regulowania cen, zachowując ceny urzędowe jedynie na niektóre towary, jak mleko, ser czy chleb. Dla wyrównania zwiększenia wydatków na zakup podstawowych artykułów żywnościowych rozporządzenie przewidywało także zastosowanie tzw. rozwiązań osłonowych, jak dodatki pieniężne do płac, rent i emerytur. Decyzja podważała podstawowe założenia gospodarki komunistycznej. Zniesienie kartek było jednym z elementów zmian, do których należało także zniesienie wszelkich administracyjnych ograniczeń w skupie i obrocie płodami rolnymi."Solidarność" zareagowała na urynkowienie dążąc do ukazania niezdolności rządu do systemowego rozwiązania problemu. Związek popierał wprowadzenie mechanizmów gospodarki rynkowej, jednak nawet dzień przed uwolnieniem cen przekonywał, że ta operacja nie różni się od wcześniejszych, a rząd się do niej nie przygotował. Według "Solidarności" uchwały wprowadzały stan pozornego urynkowienia, nie zapewniając warunków dla zwiększenia produkcji, szczególnie zwierzęcej, ani też konkurencyjności. Uważano, że po zniesieniu kartek uciążliwość zakupów wcale się nie zmniejszy, a drastyczne podwyżki cen będą prowokowały, jak w przeszłości, kolejne konflikty społeczno-polityczne.W pierwszym tygodniu sierpnia odnotowano 206 konfliktów, w tym 85 strajków, w których wzięło udział ponad 56 tysięcy osób, czyli pięć razy więcej niż w czerwcu - czasie poprzedniej fali konfliktów. Efektem urynkowienia cen żywności był ich gwałtowny wzrost. Racjonalna skądinąd decyzja, wobec braku dyscypliny finansowej w gospodarce państwa, wywołanego wprowadzeniem indeksacji płac, doprowadziła do hiperinflacji. "Solidarność" opowiedziała się za indeksacją, traktując ją jako zdobycz socjalną i element polityki wymierzony w stary system, jednak jej wprowadzenie wzbudziło również niepokoje. Obawiano się, że może to pogrążyć gospodarkę jeszcze bardziej.
/Marta
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz