"Dama z gronostajem"

 Najpiękniejsza Dama Krakowa - "Dama z gronostajem" - Skarb Krakowa

Obraz pt. „Dama z gronostajem” (powszechnie znany jako „Dama z łasiczką”) powstawał przez 7 lat w Mediolanie. Autorem tego malarskiego dzieła jest włoski artysta renesansowy – Leonardo da Vinci.

Malowidło przedstawia portret kobiety trzymającej gronostaja, wcześniej uważanego za łasiczkę lub fretkę. Zwierzę to ma znaczenie symboliczne, bowiem jego nazwa w języku greckim oznacza „galée”, co też nawiązuje do nazwiska modelki z obrazu – Gallerani. Cecylia Gallerani była dwórką i jednocześnie kochanką Lodovico Sforzy, nazywanego Gronostajem ze względu na występowanie tego zwierzęcia w wizerunku jego godła. Niestety w trakcie tworzenia tego dzieła, Leonardo da Vinci nie mógł namalować Cecylii i Ludovica w miłosnym uścisku, gdyż Emelino (z wł. gronostaj) był już narzeczonym Beatrice d’Este. Zwierzę spoczywające na łonie modelki to symboliczne przedstawienie tej sytuacji. Może to być również zawoalowane ukazanie brzemienności Gallerani, która w niedługim czasie urodziła Sforzie nieślubnego syna – Cesara.

W 1800 r. „Damę z gronostajem” zakupił książę Adam Jerzy Czartoryski jako prezent dla swojej matki – Izabeli. Wówczas jeszcze nie znano historii tego obrazu oraz tożsamości modelki. Dzieło to przenalizowano dopiero w XX wieku, wyniku czego dziś znamy najbardziej prawdopodobną interpretację „Damy z łasiczką”. Obraz ten początkowo wystawiano w Domu Gotyckim w Puławach. Podczas powstania listopadowego wywieziono go do Paryża. Został sprowadzony do Krakowa, do Muzeum Czartoryskich dopiero ok. 1880 roku. W czasie II wojny światowej obraz da Vinci został zagrabiony przez Niemców. W 1946 r. wrócił on do Polski.

Obecnie „Dama z łasiczką” znajduje się na Wawelu w Krakowie, które do 2014 roku będzie poddawane remontowi. Jest jedynym obrazem L. da Vinci w Polsce i jednym z naszych najcenniejszych krajowych muzealiów. Pokaż mniej