WOJCIECH KOSSAK
Urodzony 31 grudnia 1856 r. w Paryżu Wojciech Horacy Kossak herbu Kos był malarzem, który zdobył sobie w Polsce największą, obok Matejki, popularność. Sławę i zamożność zawdzięczał ulubionej przez Polaków tematyce swoich obrazów przedstawiających sceny batalistyczne, a przede wszystkim monumentalnym, modnym w XIX w. panoramom. Czołowy reprezentant nurtu malarstwa historycznego utrzymanego w realistycznej konwencji zapewnił sobie trwałe miejsce w polskiej kulturze. Obrazy Wojciecha Kossaka gloryfikujące dawne i współczesne artyście polskie wojsko i bohaterstwo żołnierzy, trafiały do patriotycznych uczuć Polaków.
Pochodził z artystycznej krakowskiej rodziny, wśród której znalazły się takie osobowości polskiej kultury i sztuki, jak Juliusz Kossak (ojciec malarza), Jerzy Kossak, Maria Pawlikowska Jasnorzewska, Magdalena Samozwaniec (dzieci artysty) czy Tadeusz Kossak (brat bliźniak). Malarstwa początkowo uczył się od ojca, a od 1871 roku studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, która wówczas nazywała się Szkołą Rysunku i Malarstwa. W 1873 roku wyjechał do Monachium, gdzie zasilił szeregi studentów Akademii Sztuk Pięknych, a po odbyciu ochotniczej służby wojskowej zakończonej egzaminem oficerskim trafił do Paryża, gdzie również zgłębiał tajniki malarstwa. Do Krakowa powrócił po dziesięciu latach, w 1883 roku.
Z powrotem do kraju i założeniem rodziny zbiegły się pierwsze zawodowe sukcesy artysty. Po kilku wystawach zaczęły do Kossaka napływać zamówienia między innymi od samego cesarza Franciszka Józefa oraz z muzeów w Pradze czy Wiedniu. Malarstwo Kossaka podobało się i dobrze sprzedawało w kraju i za granicą do tego stopnia, że artysta stał się także protegowanym kolejnego cesarza Wilhelma.
W początkach swojej pracy twórczej Kossak kopiował obrazy ojca, Juliusza Kossaka – słynnego krakowskiego malarza batalisty, którego ulubionym tematem były konie. Trudno więc dziwić się, że młody Wojciech nasiąkł i realistyczną stylistyką, i charakterystyczną tematyką. Jako dojrzały twórca również najczęściej malował sceny batalistyczne lub myśliwskie, w których istotne miejsce zajmowały figury rumaków. Poczytne miejsce w jego twórczości zajmowały także dzieła związane z historią Polski i Europy. Najsłynniejsze obrazy historyczne Wojciecha Kossaka to między innymi Manewry pod Sądową Wisznią, Postój ułanów na śniegu, Wizja żołnierska, Piłsudski na kasztance, Sztab Kościuszki, Królewska ujeżdżalnia za Stanisława Augusta, Bitwa pod Raszynem (malowana wspólnie z ojcem), Napoleon dekoruje T. Tyszkiewicza na polu bitwy pod Smoleńskiem, Wzięcie do niewoli Tyszkiewicza w czasie odwrotu spod Moskwy i wiele innych. Inny słynny obraz batalistyczny, który w 1931 roku namalował Wojciech Kossak – Bitwa pod Grunwaldem – w rzeczywistości ma tytuł Grunwald i jest olejem na płótnie o wymiarach 350 x 400.
Dzieła Wojciecha Kossaka z okresu pełnej dojrzałości artystycznej to także panoramy, między innymi wystawiana obecnie we Wrocławiu Panorama Racławicka ukończona w 1894 roku. Oczywiście Kossak nie jest jedynym autorem tego ogromnego, mającego 15 metrów wysokości i 150 metrów długości dzieła – do współpracy nad nim zaprosił go Jan Styka, a obraz tworzyło wielu znanych i cenionych polskich twórców, między innymi Teodor Axentowicz czy Włodzimierz Tetmajer, brat poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Drugą malowaną przez Kossaka panoramą było Przejście przez Berezynę. Tworzony we współpracy z Julianem Fałatem obraz nie przetrwał w swojej pierwotnej postaci, a został podzielony na kilka segmentów funkcjonujących dziś jako samodzielne dzieła.
Kossak malował do końca życia. Jeszcze w dniu śmierci poprosił, by ktoś z rodziny przygotował mu paletę, nie był już jednak w stanie wstać z łóżka. Zmarł tego samego wieczora w otoczeniu rodziny.
Zachęcamy do przeczytania bogato ilustrowanej biografii Wojciecha Kossaka w dziale historia-kultura PAI
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz