ORP " Groźny" 351

ORP " Groźny" 351
Był moim domem przez kilka lat.

czwartek, 30 stycznia 2025

Herbarz Złotego Runa

 

Edycja po uwadze Herbów polskich:
"Pełna nazwa [tej poniższej wzmiankowanej księgi] to Grand Armorial équestre de la Toison d'or, czyli Herbarz Złotego Runa - został ukończony najpóźniej w 1466.
Dziękuję twórcom strony @Herby polskie za ten materiał. Ostatni na okazywanej karcie tej francuskiej księgi mającej już 559 lat (dostęp do całej przez link w komentarzu) to także naszego miasta herb "Trąby" przyjęty przez ród litewski (adopcja bojarów ruskich i Litwinów "do herbów polskich") prawdopodobnie przy Unii w Horodle w 1413 roku (a to akurat rok pierwszej historycznej wzmianki o naszym mieście).
Wg. "Herbarza" Niesieckiego tradycja herbu Trąby wywodzi się aż ze starożytnego Cesarstwa Rzymskiego i tamtejszych pierwszych chrześcijan. Między poszczególnymi herbami toczyła się nawet swoista walka o tę spuściznę. Tamże czytamy bowiem:
"Jordan herbu Trąby, w Krakowskiem województwie,
dom w Polszczę naszej starodawny, ale i w Rzymie pierwszych
zaraz wieków wławiony, bo według- Chronol. Cassiod i Mir.
Chroń. Bet. Jordanes w roku po narodzeniu Chrystusowym
470. konsulem był Rzymskim. Jordan Sarmata Leonis Bessici
Imperatoris, Comes stabuli. Niceph. Callist. I. 15.
c. 20. a potem Consul Constantinopolitanus, jako wypisał
Parisius. Jan Jordan dworzanin Teodozyusza wtórego, i w
respektach u niego pierwszy, zdradą rzeżańca Chryzapiusza,
zabity, zabójcę, synowi Jana Jordanowi, oddała Pulcherya
Cesarzowa; którego on, mszcząc się śmierci ojcowskiej, zniósł
z tego świata, to z Cedrena Parisius. Niektórzy rozumieją,
że do Polski naszej najpierwej to imię weszło z Jordanem
Rzymianinem pierwszym biskupem Poznańskim, atoli Długosz
in Vitis Episcop. Posnan. wyraźnie mówi, że ten biskup
był z familji Ursynów, i za herb różą nosił, nie Trąby,
0 czem pod herbem Poraj obszerniej, jakoż in Purpurae
doctae supplemento fol. 67. znajdziesz Jordana Ursyna kardynała
1145."
Zatem także przez ówczesny chrzest poganina Litwina Ościka (na chrzcie przyjął imię Krystyn) wprowadzono nasze Podlasie do tej zachodniej, rycerskiej tradycji herbowej. Krystyn to ojciec założyciela rodu Radziwiłłów. Jego bowiem pierworodny syn (miał się urodzić trzy lata wcześniej od Horodła, dokładnie w roku bitwy pod Grunwaldem 1410 - zatem być może jeszcze jako poganin) otrzymał imię Radziwiłł - Radziwiłł Ościkiewicz (nazwisko odojcowskie, podobnie jak Mick-iewicz jako syn Micka/skrót od Mikołaja). Tego z kolei syn to właśnie Mikołaj Radziwiłłowicz. Dopiero jego potomkowie mieli ugruntować nazwisko Radziwiłł z podziałem na linie:
" Linia na Goniądzu i Medelach – wywodząca się od Mikołaja II Radziwiłła[4].
Linia na Nieświeżu, Klecku i Ołyce – wywodząca się od Jana I Mikołaja Radziwiłła[4].
Linia na Birżach i Dubinkach – wywodząca się od Jerzego I Radziwiłła[4]." I ta birżańska to "nasza" węgrowska - bo na nich przeszła przez Kiszków (ród mazowiecki z pochodzenia, choć luterański i sympatyzujący z "Braćmi polskimi" - arianami) majętność starowiejska (pobliski pałac w Starejwsi/u nas wymawiamy też "w Starywsi"). Z:
https://pl.wikipedia.org/.../Miko%C5%82aj_Radziwi%C5%82...
Folio 42v
21. hillebrand dr zsa vossow
Quos - w polu srebrnym na skosie czerwonym takaż rogacina zaćwieczona ku górze zwrócona,
22. swdolants ecbyss
Quos - w polu czerwonym skos srebrny, na którym takaż rogacina zaświeczona, w dół obrócona,
23. hans rasp ossa
Raspe - w polu złotym dwie ręce czerwone w rękawicach srebrnych wyciągnięte ku górze,
24. -
Ciołek - polu czerwonym byk błękitny o rogach złotych,
25. -
Korczbok - w polu czerwonym trzy ryby złote w słup,
26. tz svienku
Świnka - w polu złotym łeb czarny dzika o takichż kłach, pod nim ręka dzierżąca go za dolną szczękę w czerwonym rękawie,
27. hans rabvar pri bischako
Polubaran (?) - w polu błękitnym pół barana srebrnego o rogach złotych,
28. bronislaw de bogustamist
Jezierza - w polu czerwonym na złotym krzyżu kawalerskim ptak zielony w obroży czerwonej,
29. tiscenide bogus annsze
Pomian - w polu czerwonym głowa byka czarna o takiż rogach, między którymi miecz w skos ułożony,
30. johannes de tamowysze
Ogończyk - w polu czerwonym pół toczenicy srebrnej, na której zaćwieczona takaż rogacina,
31. eckalant de boesla
Jelita - w polu czerwonym dwie kopie w krzyż skośny czarne, na nich takaż trzecia na opak w słup,
32. 2 johannes de respsza
Trąby - w polu czerwonym trzy trąby czarne o okuciach złotych, połączone ustnikami,

Brak komentarzy: