1868: Zmarł Hipolit Cegielski
30 listopada 1868 r. zmarł Hipolit Cegielski, polski filolog, przemysłowiec, działacz społeczny, dziennikarz.
Hipolit Cegielski – wielkopolski działacz społeczno-kulturalny, językoznawca i nauczyciel, autor jednego z najważniejszych podręczników literatury polskiej, dzisiaj znany jako przemysłowiec i założyciel zakładów, które stały się jednym z symboli Poznania i Wielkopolski. Na świat przyszedł 6 stycznia 1813 r. w Ławkach w zaborze pruskim. W dzieciństwie stracił matkę, a ojciec zbankrutował. Zapewne z tych powodów wcześnie nabył dużej samodzielności i zaradności.
W latach 1827–1830 uczył się w Gimnazjum w Trzemesznie, a od 1830 r. do 1835 r. w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Po zdaniu matury rozpoczął studia na uniwersytecie berlińskim, gdzie broniąc pracę z zakresu filozofii zdobył tytuł doktora. Po powrocie do Poznania został nauczycielem w gimnazjum, uczył języka polskiego oraz greki i łaciny. “Nauka poezji”, którą napisał w 1845 r. doczekała się aż czterech kolejnych wydań.
W okresie zaborów był to ważny podręcznik dziejów literatury polskiej, często i chętnie czytany przez młodzież. Za odmówienie przeszukania mieszkań swoich uczniów w 1846 r. pozbawiono go pracy. Bez środków do życia, jedynie przy pomocy swoich przyjaciół otworzył sklep z narzędziami rolniczymi. Szybko rozwijający się sklepik przekształcił w warsztat zajmujący się remontem pługów i radeł, w 1855 r. z warsztatu powstała mała fabryka produkująca narzędzia rolnicze.
Był zwolennikiem pracy organicznej, wydawcą i redaktorem wielu pism, m.in. “Gazety Polskiej” w latach 1848-1850 i “Dziennika Poznańskiego” w latach 1859-1863, protektorem i działaczem Towarzystwa Naukowej Pomocy oraz posłem do sejmu pruskiego w 1849 r. Od 1865 r. pełnił funkcję prezesa Centralnego Towarzystwa Gospodarczego w Wielkopolsce.
Hipolit Cegielski zmarł 30 listopada 1868 r. na zapalenie płuc, którego nabawił się podczas nadzorowania robót instalacyjnych prowadzonych na dworze. Został pochowany na cmentarzu świętomarcińskim. Jego grób został zniszczony w czasie okupacji hitlerowskiej. W dwusetną rocznicę urodzin działacza uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z grudnia 2012 r. nazwano rok 2013 – rokiem Hipolita Cegielskiego.
Zakłady Hipolita Cegielskiego – jedne z najstarszych zakładów przemysłowych w Polsce, założone w 1855 r. jako fabryka maszyn i narzędzi rolniczych. W okresie międzywojennym znacznie się rozwinęły – 7,2 tysiące zatrudnionych. Wyspecjalizowały dodatkowo w produkcji parowozów, wagonów, urządzeń chłodniczych. Po II wojnie światowej produkowały m.in. silniki wysokoprężne, obrabiarki, silniki spalinowe do napędu statków morskich.
Przemianowane na Zakłady im. Józefa Stalina, 28 czerwca 1956 r. stały się miejscem strajku, który przekształcił się w walki uliczne z licznymi ofiarami – czerwiec 1956 r. według oficjalnych danych zginęło 75 osób. Obecnie firma Hipolit Cegielski – Poznań SA składa się z kilku fabryk: silników okrętowych, urządzeń mechanicznych, wyrobów precyzyjnych, pojazdów szynowych.
Działalność Cegielskiego jest przykładem pokojowej formy walki o niepodległą Polskę. Nie szablą i bagnetem, lecz piórem i kapitałem opierał się pruskiemu zaborcy.
“Podstawą materialną narodu jest ziemia, przemysł i handel. Kto ziemię, przemysł i handel oddaje w ręce cudzoziemców, ten sprzedaje narodowość swoją, ten zdradza swój naród.”
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz