05.03.1949 r.
I wojna arabsko-izraelska: rozpoczęła się izraelska operacja „Uwda”, która doprowadziła do zajęcia całości obszaru pustyni Negew.
W godzinach wieczornych czwartego dnia miesiąca adar roku 5709 (5 marca 1949 roku według kalendarza gregoriańskiego) izraelskie bataliony piechoty wyruszyły z Beer Szewy na południe. Wspierane przez wojska przeciwpancerne i lekkie lotnictwo miały jeden cel – ustanowić de facto zwierzchnictwo Izraela nad całym terytorium pustyni Negew – od Beer Szewy i Morza Martwego po Zatokę Akaba.
Od maja poprzedniego roku trwała I wojna arabsko-izraelska. Po początkowych trudnościach izraelskiej armii udało się w kilku kolejnych operacjach zdobywać coraz większe terytorium. Beer Szewa została zdobyta już w październiku, a ciągłość terytorium do Morza Martwego udało się uzyskać w listopadzie. Siły egipskie nadal jednak mocno trzymały się pozostałego terytorium na pustyni Negew, aż do lutego, kiedy podpisano rozejm izraelsko-egipski.
Izraelczycy z przyczyn strategicznych chcieli jednak zdobyć ziemię umożliwiającą im dostęp do Morza Czerwonego dzięki Zatoce Akaba. Podnoszono również kwestie historyczne i politczne. W końcu w rozumieniu Izraelczyków Ejlat był ich starożytną osadą. Co jednak bardziej dla nich było istotne, to fakt, że w rezolucji 181 w sprawie podziału Palestyny Organizacja Narodów Zjednoczonych obiecała miasto właśnie mającemu wtedy powstać Państwu Żydowskiemu. To co stało im na przeszkodzie to armia ówczesnej Transjordanii.
Dwie brygady – Negew i Golani, miały dojść do Zatoki Akaba z dwóch kierunków. Brygada Negew szła zachodnią częścią pustyni, podczas gdy Golani dostała rozkaz przemieszczania się wzdłuż dzisiejszej granicy z Jordanią. Żołnierze brygady Negew dostali jednak dodatkowe rozkazy – oprócz dojścia do Morza Czerwonego, mieli po drodze ustanowić tymczasowy pas lotniczy Sde Awraham, gdzie już 7 marca lądowały samoloty z dodatkowymi żołnierzami i zapasami umożliwiającymi powodzenie zmasowanej operacji.
Do ofensywy włączona została również brygada Aleksandroni, której celem było udanie się drogą morską z Sodomy do Ein Gedi i zabezpieczenie tamtych terenów nad Morzem Martwym. Ustanowiono tam posterunek wojskowy i zdobyto Masadę, starożytną twierdzę, którą oblegali Rzymianie w czasach powstania Machabeuszy.
Brygady Negew i Golani rozpoczęły główne natarcie 8 marca. Manewr polegający na uderzeniu z dwóch kierunków przyczynił się do powstania silnej rywalizacji między tymi jednostkami. Mimo, że brygada Golani podążała doliną, gdzie nie żołnierze nie napotykali większych przeszkód geograficznych, a żołnierze brygady Negew przedzierali się pojazdami przez góry, to właśnie im udało się dotrzeć jako pierwszym do posterunku wojskowego Umm Raszrasz w przy Ejlacie. Z pewnością operacja byłą tak skuteczna głównie dzięki uderzeniu z obu stron, co podburzało morale wojsk Transjordanii. Arabscy żołnierze obawiali się otoczenia i wycofywali się od rozpoczęcia natarcia. 10 marca wojska wycofały się ostatecznie do miasta Akaba.
W miejscu posterunku wojskowego Umm Raszrasz Izraelczycy umieścili słynną flagę barwioną atramentem, której pomnik można do dzisiaj zobaczyć w Ejlacie. Co jeszcze ciekawe, to nazwa operacji – Uwda, po hebrajsku oznacza “fakt”. Dowódcy Palmachu zdecydowali się na taką nazwę, żeby podkreślić, że obecność Izraela na tych ziemiach jest faktem. Właśnie w ten sposób zdecydowali się zakończyć I wojnę arabsko-izraelską. Na cześć tej operacji nazwano również międzynarodowy port lotniczy, który nadal obsługuje ruch turystyczny w okolicach Ejlatu, choć niedługo zdetronizuje go zapewne port lotniczy Ramon.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz