2 grudnia 1938 roku na posiedzeniu Sejmu, Eugeniusz Kwiatkowski, ówczesny wicepremier i minister skarbu, przedstawił projekt swojego planu piętnastoletniego.
2 grudnia 1938 roku na posiedzeniu Sejmu, Eugeniusz Kwiatkowski, ówczesny wicepremier i minister skarbu, przedstawił projekt swojego planu piętnastoletniego.
Plan ten miał być swoistym skokiem naprzód, dzięki któremu Polska miała nadrobić zapóźnienia gospodarczo-społeczne i usytuować się w gronie państw nowoczesnych. Całość była podzielona na pięć etapów, po trzy lata każdy. W każdym etapie 60% środków przeznaczonych na inwestycje i roboty publiczne miała obsługiwać tzw. zagadnienie czołowe, a wiec najważniejsze "w zakresie inwestycyj państwowych i ambicji Narodu Polskiego" zadanie wykonywane w owym okresie. Pozostałe 40% środków miało być przeznaczone na cele pomocnicze w stosunku do naczelnego, a także inne ważne inwestycje. Eugeniusz Kwiatkowski w swoim przemówieniu przedstawił cele poszczególnych etapów w następujących słowach:
"Okres pierwszy więc obejmie lata 1939-1942, przy czym zadaniem naczelnym będzie dalsza rozbudowa potencjału obronnego. Produkcja ta ma osiągnąć w tym okresie najwyższą doskonałość techniczną i eksportową. (...)
W okresie drugim, obejmującym lata 1942-45, dominować winno zagadnienie komunikacyjne. Koleje, mosty, drogi bite, drogi wodne śródlądowe i kanały, dalszy skok w rozbudowie Gdyni, motoryzacja i lotnictwo cywilne, produkcja samochodów - oto podstawowe cele drugiego okresu.
W okresie trzecim - w latach 1945-48 - sama logika celów narzuci nam nowe potrzeby, które zamykają się w dwu słowach: oświata ludowa i rolnictwo. Nie zaniedbując tych jakże podstawowych zagadnień i w innych okresach, w tym właśnie 3-leciu należałoby skoncentrować największe środki materialne na rozbudowę szkolnictwa wiejskiego, powszechnego i zawodowego, na meliorację, na usprawnienie obrotu produktami rolnymi, na spotęgowanie i zróżnicowanie produkcji agrarnej. Cegła, cement i żelazo w budownictwie wiejskim, maszyna w uprawie i produkcji - oto naczelne hasło tego okresu wsi polskiej, pozbawionej młodych analfabetów.
Okres czwarty miałby wysunąć hasło: urbanizacja i uprzemysłowienie Polski. W tym okresie skoncentrowałyby się wielkie inwestycje miejskie, zagadnienia kultury i oświaty najwyższego rzędu, zagadnienia zdrowotne w miastach, a przede wszystkim ostateczna polonizacja struktury miast polskich.
Wreszcie, w okresie piątym, sięgającym roku 1954, dominowałaby akcja ujednostajnienia struktury i dynamiki gospodarczej w Polsce. Byłby to okres walki o zatarcie granic pomiędzy Polską A i B".
Minister Kwiatkowski zdawał sobie sprawę, że życie bywa przewrotne i może zniweczyć realizację nawet najbardziej skrupulatnie zaplanowanego projektu. Toteż w swoim przemówieniu wskazał, że "realizm zawarty jest tu w planie na pierwszy okres 3-letni, w którym ustala się już szczegółowo rozdział kwot na odrębne grupy inwestycyj. Całość zaś wprowadza tylko pewien ład i ustala zasady ogólnej hierarchii i kolejności celów".
Wdrażanie planu piętnastoletniego zanim się w ogóle rozpoczęło musiało zostać zarzucone ze względu na wybuch II wojny światowej. Plakat propagandowy nieznanego autora, przedstawiający projekt ministra Kwiatkowskiego w ciekawej graficznie formie, zawisł na słupach ogłoszeniowych w tym samym czasie, w którym na murach polskich miast pojawiły się obwieszczenia mobilizacyjne.
---
Źródło: Sprawozdanie stenograficzne z 2 posiedzenia Sejmu V kadencji (II RP) w dniu 2 grudnia 1938 r.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz