Kazimierz Wierzyński

 

Kresy zaklęte w książkach  

130 lat temu, 27 sierpnia 1894 roku w Drohobyczu urodził się Kazimierz Wierzyński – wybitny poeta i prozaik. Redaktor naczelny „Przeglądu Sportowego” i tygodnika „Kultura”. Był złotym medalistą olimpijskim i skamandrytą, którego wyklęła PRL. Zbigniew Herbert określił go jako „sejsmograf zapisujący dolę narodu”.

Nocna Ojczyzna

Jest jeszcze miłość,

Raniona miłość

Samotna, gorzka,

Której nic nie odstraszy:

Dla "śmiesznej nędzy polskiej”,

Dla sensu nad klęską

Wszystkiemu na przekór

Budować co można,

Co zbudowane

To nasze.

Miłość karalna,

Młodość raniona,

Trud by dorównać

Niepodzielności sumienia:

Wszystkiemu na przekór

Idzie milczący

Ale go słychać,

Świadomy siebie

Krok pokolenia.

Z lądu na morze

Białe okręty

Spychają w życie

Nieznani,

Zamknięci w sobie

Ludzie bezsłowni:

W mieście uśpionym

Świeci im w pustce

Nocna ojczyzna,

Lampa w pracowni.

Tam przemijały

Złe, nadliczbowe

godziny rozpaczy,

Zmory pamięci,

I stamtąd płyną

Rozchybotane

Ale je widać

Maszty nadziei

Na każdym okręcie.

To jest ta miłość,

Miłość raniona

Co przeliczyła

całe bogactwo

Odbudowane

rana po ranie:

Wierność sumienia,

Sens ponad klęską,

Tego nie wezmą,

To było nasze

Jest i zostanie.

"Nocna Ojczyzna" pochodzi z antykomunistycznego tomiku "Czarny Polonez", wydanego w 1968 roku przez paryski “Instytut Literacki” i jest dzisiaj wierszem całkowicie zapomnianym, nieuwzględnianym w antologiach ani lekturach szkolnych. „Wychowała mnie prowincja (…) wzbudziło to we mnie sentyment do Stryja, Drohobycza, Sambora i Chyrowa, do tych małych miast i miasteczek, między którymi krążyłem do 18. roku życia. Jako syn emerytowanego wówczas urzędnika kolejowego najlepiej czułem się w okolicach dworca, skąd – jak mi się zdawało - wylatują drogi w szeroki świat lub nadciągają smutki i tęsknoty” – pisał Wierzyński w „Pamiętniku poety”.