ORP " Groźny" 351

ORP " Groźny" 351
Był moim domem przez kilka lat.

wtorek, 15 października 2024

Michał Kleofas Ogiński

 


15 października 1833 we Florencji zmarł Michał Kleofas Ogiński, książę, działacz polityczny i kompozytor. Pochodził z magnackiego rodu ruskich książąt wywodzacych się od Ruryka. Pełnił na Litwie urzędy poskarbiego i miecznika. Posłował Rzeczypospolitej w Holandii i Anglii. Przystąpił do Targowicy i podpisał traktaty rozbiorowe w Grodnie, ale w 1794 walczył na Litwie w insurekcji (dowodził własnym pułkiem strzelców konnych), po upadku której wyjechał z kraju. Na emigracji przez kilka lat działał w ruchu niepodległościowym. Był polskim agentem w Konstatynopolu i Paryżu. Poznał wówczas Napoleona. Jednak w 1801 wrócił na Litwę i żył jako poddany cara. Ostatnie 10 lat spędził we Florencji, gdzie zmarł. Został pochowany w Santa Croce, obok Galileusza, Michała Anioła, Rossiniego i Machiavelliego.
Największą pasją Michała Kleofasa Ogińskiego była jednak muzyka. Grał na skrzypcach i klawikordzie, komponował. Napisał 26 polonezów na fortepian, pisał modne wówczas mazurki, walce, kadryle i menuety. I tu dochodzimy do wielkiej zagadki. Powszechnie bowiem przypisuje mu się autorstwo poloneza a-moll "Pożegnanie Ojczyzny", znanego oczywiście jako Polonez Ogińskiego. Łączy się jego powstanie z upadkiem insurekcji i rozbiorami. Jest to jeden z najbardziej znanych polonezów w historii, a w Polsce i Białorusi uważa się go za melodię narodową (w latach 90. był nawet nieoficjalnym hymnem białoruskim). Możliwe, że pamiętają go Państwo ze swojej studniówki. Tymczasem okazuje się, że polonez "Pożegnanie Ojczyzny" nie znajduje się w żadnym zbiorze utworów Ogińskiego, a on sam nigdy o nim nie wspominał. Według badań muzykologów ten polonez a-moll pojawił się jako anonimowy w 1829 roku i dopiero później był przypisywany księciu Ogińskiemu. Kto może być więc kompozytorem "Pożegnania Ojczyzny"? Według zeszłorocznej publikacji muzykolog dr Agnieszki Leszczyńskiej, poloneza napisać mógł Kacper Napoleon Wysocki, który wydał go drukiem około 1831. Z poglądem tym nie zgodził się Wojciech Gurgul, który w tegorocznej publikacji podważył autorstwo Wysockiego, wskazując jednak, że "Pożegnanie Ojczyzny" pochodzi z początku XIX wieku, a jego kompozytor pozostaje nieznany.
Zdjęcie
Michał Kleofas Ogiński, mal. François-Xavier Fabre

Brak komentarzy: