ORP " Groźny" 351

ORP " Groźny" 351
Był moim domem przez kilka lat.

środa, 17 czerwca 2020

Sejm w Grodnie - ostatni sejm Rzeczypospolitej

227 lat temu, 17 czerwca 1793 roku rozpoczęły się obrady sejmu w Grodnie. Posłowie zebrani na zwołanym przez Prusy i Rosję sejmie zatwierdzili drugi rozbiór Polski.
Nowy Zamek w Grodnie, w którym odbył się ostatni sejm I Rzeczypospolitej
Nowy Zamek w Grodnie, w którym odbył się ostatni sejm I RzeczypospolitejFoto: Wikipedia/ domena publiczna

Rosja i Prusy przystąpiły do podziału Rzeczypospolitej już w styczniu 1793 roku. W niedługim czasie wojska pruskie zajęły prawie całą Wielkopolskę. Rosja zajęła kolejną część Wielkiego Księstwa Litewskiego, zostawiając Polsce Inflanty Wschodnie i mały skrawek województwa mińskiego. Austria, zajęta w tym czasie wojną z Francją, nie przystąpiła do rozbioru Polski.

Po zajęciu terenów Polski przez Rosję i Prusy, niektórzy byli skłonni oddać tron Polski Konstantemu, wnukowi Katarzyny II. Prusy próbowały przeciągnąć na swoją stronę ważniejszych dowódców wojskowych. Starały się także objąć zajęte obszary swoim prawodawstwem oraz przekształcić zaanektowane tereny w trwałą część państwa pruskiego.

Zwołanie sejmu grodzieńskiego

W Polsce w 1793 roku istniały dwa ośrodki władzy: konfederacja targowicka i Rada Nieustająca, powołana ponownie po wygranej nad zwolennikami Konstytucji 3 Maja. Między tymi ośrodkami toczył się spór o to, jak w takiej sytuacji ma funkcjonować państwo polskie. By go ostatecznie rozstrzygnąć, 17 czerwca 1793 roku, Rosja i Prusy zwołały w Grodnie obrady sejmu, które odbywały się w obecności wojsk rosyjskich.

- Sejm grodzieński miał przywrócić zachwianą przez wydarzenia Sejmu Czteroletniego równowagę polityczną. Ten sejm był żałosnym wydarzeniem, został bowiem zwołany przez interweniujące w Polsce władze rosyjskie i pruskie, po to, aby potwierdzić drugi rozbiór – ocenił prof. Jacek Staszewski w audycji "Historia Polski. XVIII wiek".

Podjęte decyzje

Podczas obrad uchwalono nowe ustawodawstwo. Targowiczanie, choć niechętni Sejmowi Czteroletniemu, częściowo zaakceptowali podjęte na nim zmiany. W Grodnie przegłosowano ograniczenie roli władzy ustawodawczej na rzecz władzy wykonawczej reprezentowanej przez Radę Nieustającą.

Jakie jeszcze zmiany wprowadził sejm grodzieński? Posłuchaj audycji "Historia sejmu polskiego. Ostatni sejm dawnej Rzeczypospolitej".

Rozbicie stronnictwa patriotycznego

Niespodziewanie opozycja na sejmie okazała się nadzwyczaj silna. Wielu posłów nie chciało potwierdzić rozbioru. Po kilku miesiącach obrad, we wrześniu zgodzono się na rozbiór ze strony Rosji.

Do zaakceptowania pozostał jeszcze rozbiór ze strony Prus. By do tego doszło, wojska rosyjskie aresztowały i wywiozły z Grodna patriotycznych posłów. 14 października, marszałek Stanisław Bieliński milczenie na sali sejmowej uznał za potwierdzenie decyzji i podpisał akt rozbioru.

Sejm grodzieński zakończył obrady 23 listopada 1793 roku. Jedną z ostatnich podjętych przez niego decyzji była ta o rozbiciu polskiej armii, która od tej pory musiała podzielić się kwaterami z wojskami rosyjskimi. Pozostała część wojsk miała zostać wcielona do armii pruskiej i rosyjskiej. Wielu polskich żołnierzy odmówiło wykonania tego rozkazu. Jednym z nich był brygadier Antoni Madaliński, który szczególnie wyróżnił się swoją postawą. Co takiego zrobił brygadier Madaliński? Dowiesz się tego z audycji "Historia Polski. XVIII wiek".

seb

Brak komentarzy: