Do kanonu historycznych powiedzeń przeszło stwierdzenie występujące w 2 wersjach: w oryginale - Res ad triarios venit, Sprawa doszła do trzeciego szeregu, Sprawa doszła do triarii. Właściwą, bardziej poprawną formą będzie: Sprawa doszła do triariuszy.
Skąd się ono wzięło? Kim byli triarii? Wracamy do uświęconej historii rzymskiej armii z początków republiki.
Wieści głoszą, że niejaki Marek Kamillus w IV w. p.n.e. po zdobyciu Rzymu przez Galów Brennusa zdecydował zreformować armię w celu uzyskania maksymalnej elastyczności taktycznej całkowicie zrezygnowała z falangi na rzecz manipułu. Ta elastyczna linearna formacja składała się z trzech klas żołnierzy, przy czym kryterium tego podziału był nie tylko stan zamożności, ale także wiek i doświadczenie. Czworobok stosowany przez Greków został zastąpiony trzema szeregami ciężkiej piechoty. Pierwsze dwa (hastati i principes) były uzbrojone w oszczepy, miecz gladius i owalną tarczę scutum. Trzecia i ostatnia linia (triarii) składająca się z weteranów była opancerzona tak samo jak poprzednie, ale posługiwała się klasycznymi włóczniami.
Więc wiemy jakie wydarzenia wywołały reformę armii rzymskiej, kto ją przeprowadził, jak zostały formacje podzielone. Wróćmy teraz do samych triarii.
Triarii - czyli dosłownie „trzeciorzędowi” byli legionistami walczącym w trzeciej linii manipułów republikańskiej armii rzymskiej. Nazwa triarii wzięła się od wyrazu „trzy” (tres).
W liczbie pojedynczej triarius, uzbrojony był w długą na około 3 metry włócznię (hasta), co zbliżało metodę walki triarii do klasycznych hoplitów. Triarii byli podzieleni na 10 manipułów po 60 żołnierzy, które z kolei dzielono na 2 centurie po 30 mężczyzn.
Oprócz włóczni triarii byli wyposażeni w gladius (krótki miecz) oraz scutum (tarczę), elementy charakterystyczne dla wszystkich typów legionistów. Triarii posiadało nagolenicę, hełm (cassis) oraz kolczugę. Podobnie jak w pozostałych manipułach także triarius musiał sam sobie zakupić sprzęt. Wedle przekazów Polibiusza stan uzbrojenia ochronnego hastati, principes i traiarii był taki sam i w większym stopniu zależał od stanu majątkowego żołnierzy. Ekwipunek ochronny „trzeciej linii” był jednak wyraźnie lepszy od principes i hastati, co wynikało głównie z większych dochodów weteranów. Żołnierze „trzeciej linii” byli najstarszymi (od 30 do 46 lat), najbardziej doświadczonymi i najlepszymi żołnierzami w legionie. Stanowili linię rezerw, którą wprowadzano do walki w krytycznych momentach, kiedy dwie pozostałe linie zostały powstrzymane. Stąd też się wzięło słynne stwierdzenie które stanowi kwestie naszych początkowych rozważań: res ad triarios venit które stało się synonimem krytycznej sytuacji, wydarzeń gdzie wszystkie inne opcje zostały wykorzystane i zawiodły, trzeba więc sięgnąć po skuteczne rozwiązanie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz