24.10.1956 r.
Kryzys sueski: delegacje rządowe Francji, Izraela i Wielkiej Brytanii zawarły tajne porozumienie (tzw. protokół z Sèvres), na mocy którego Izrael miał wywołać konflikt z Egiptem, dając tym pretekst dwóm państwom zachodnim do zajęcia strefy Kanału Sueskiego.
Tajemnica tzw. protokołu z Sevres została ostatecznie wyjaśniona dopiero w latach 90. 24 października 1956 r. w willi na przedmieściach Paryża potajemnie spotkali się Patrick Dean z brytyjskiego Foreign Office, minister spraw zagranicznych Francji Christian Pineau i premier Izraela Dawid Ben Gurion. Ustalono, że Izrael przeprowadzi lokalną operację wojskową w strefie Synaju, a następnie zastosuje się do brytyjsko-francuskiego ultimatum. Alianci zobowiązali się ze swojej strony zniszczyć egipskie lotnictwo, a zwłaszcza unieszkodliwić bombowce Ił 28, które stanowiły śmiertelne zagrożenie dla miast izraelskich.
Umowę sporządzono w trzech kopiach. Brytyjski egzemplarz został niezwłocznie zniszczony na polecenie Edena, a francuski zaginął. Dopiero w 1996 r. rząd izraelski zdecydował się udostępnić historykom ostatni z ocalałych dokumentów.
Francuzi od połowy lat 50. utrzymywali coraz lepsze stosunki z Izraelem i sprzedawali mu duże ilości broni. Relacje między Londynem a Tel Awiwem były dotąd chłodne, jednak wspólnota interesów przesądziła o zawarciu porozumienia. Izrael miał największe powody obawiać się Egiptu: Naser wielokrotnie deklarował publicznie, że celem jego polityki jest zniszczenie państwa żydowskiego, zaś dzięki dostawom sprzętu radzieckiego był teraz w stanie urzeczywistnić te pogróżki.
Z kolei alianci potrzebowali pretekstu do inwazji. Z punktu widzenia prawa międzynarodowego nacjonalizacja Kanału Sueskiego pozostawała wewnętrzną sprawą Egiptu i nie stwarzała podstaw do interwencji – tym bardziej że żegluga po kanale odbywała się bez zakłóceń. Zawarte traktaty gwarantowały natomiast Anglikom prawo do ponownego obsadzenia strefy kanału na wypadek, gdyby w rejonie tym toczyła się wojna. Izraelski atak usunąłby ostatnią przeszkodę i pozwolił na uruchomienie przygotowanej już machiny wojennej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz