3.12.1907r. urodził się w Kijowie kapitan marynarki Jan Grudziński- ostatni dowódca okrętu podwodnego ORP Orzeł.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, pod koniec 1918 r. jego rodzice przeprowadzili się do Lwowa, gdzie w 1921r. wstąpił do Korpusu Kadetów Nr I. W 1928 ukończył z 16 lokatą toruńską Oficerską Szkołę Marynarki Wojenne w stopniu podporucznika marynarki. W 1929r. na krótko oddelegowany do Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej w Pińsku, po czym został dowódcą kompani artylerii nabrzeżnej na Helu. W 1932r. awansował do stopnia porucznika i objął stanowisko pierwszy oficer na torpedowcu ORP Podhalanin, a od 1934 został dowódcą grupy minowej na ORP Smok. W 1936r. awansował na stopień kapitana marynarki wojennej i 1.02.1937r. rozpoczął pięciomiesięczny Kursu Oficerów Podwodnego Pływania. Ze względu na nowe kwalifikacje w 1938r. brał udział w budowie okrętu podwodnego ORP Sęp, i pod koniec roku został wyznaczony na zastępcę dowódcy "Sępa".
Ostatecznie, tuż przed wybuchem wojny zostaje zastępcą dowódcy okrętu (kom. ppor. Henryka Kłoczkowskiego) na najnowocześniejszym polskim okręcie podwodnym ORP Orzeł. Po zostawieniu chorego Kłoczkowskiego w Tallinnie 14.09.1939r. obejmuje dowództwo nad okrętem i dowodzi jego ucieczką w nocy 17/18.09.1939r. po bezprawnym internowaniu. Estończycy zdążyli rozbroić okręt (wymontowano zamki z broni pokładowej i wyciągnięto torpedy, pozostawiając jedynie 6 w tylnym przedziale wyrzutni torpedowych), a załodze zabrać mapy i inne pomoce nawigacyjne. Pomimo trudnej sytuacji, po wyjściu na pełne morze, kapitan Jan Grudziński podjął decyzję o kontynuowaniu patrolu na Bałtyku, a po wyczerpaniu możliwości działań 7.10.1939r. podjął udaną próbę przedarcia się przez Cieśniny Duńskie do Wielkiej Brytanii gdzie dotarł 14.10.1939r.
21.10.1939r. rozkazem Kierownictwa Marynarki Wojennej został oficjalnie dowódcą "Orła", a za swój wyczyn został odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych oraz brytyjskim Distinguished Service Order. Po przeprowadzeniu remontu, od grudnia 1939r. ORP Orzeł pod dowództwem Grudzińskiego regularnie chodził na patrole bojowe na Morzu Północnym. 23.05.1940r. okręt wyszedł -jak się później okazało- na swój ostatni patrol, z którego miał wrócić 08.06.1940r. Ponieważ stracono z nim kontakt 11.06.1940r. okręt uznano za stracony. Kapitan Grudziński zginął wraz z całą swoją załogą na Morzu Północnym w nieustalonych okolicznościach i dacie. Za bohaterstwo wykazane podczas dowodzenia ORP Orzeł kapitan marynarki Jan Grudziński został pośmiertnie awansowany do stopnia komandora podporucznika i odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Jest jedynym w historii oficerem Polskiej Marynarki Wojennej, któremu Order Virtuti Militari nadano dwukrotnie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz