Stanisława Filipina Paleolog

 Stanisława Filipina Paleolog (1892-1968) - pierwsza kobieta oficer w Policji Państwowej. Urodziła się 4 maja 1892 roku w Rumnie w powiecie Rudka. Uczyła się we Lwowie w szkole prowadzonej przez siostry sakramentki. Dalszą edukację podjęła na lwowskiej Akademii Handlowej. Po wybuchu I wojny światowej była związana z Polską Organizacją Wojskową. W 1918 roku w czasie walk o Lwów, wstąpiła do Miejskiej Straży Obywatelskiej, gdzie zajmowała się opatrywaniem rannych i pracą kurierską. Podczas pełnienia tych obowiązków została ciężko ranna. Odbywała służbę w Milicji Obywatelskiej kobiet we Lwowie, a następnie na przełomie lat 1918/19 wraz z podpułkownik Aleksandrą Zagórską utworzyła Ochotniczą Legię Kobiet. OLK była umundurowaną i uzbrojoną formacją, która zajmowała się służbą ochronną, prowadzeniem działań rozpoznawczych oraz uczestniczeniem w różnych akcjach. Aspirant Paleolog wstąpiła do Policji Państwowej. 26 lutego 1925 roku z polecenia ministra spraw wewnętrznych utworzono w Polsce policję kobiecą. Stanisława Paleolog została komendantką VI. Brygady, która działała w Urzędzie Śledczym przy ul. Daniłowiczowskiej w Warszawie. Do zadań VI Brygady należała walka z szerzącą się epidemią chorób przenoszonych drogą płciową, pełnienie nadzoru nad stosowaniem przepisów przez dziewczęta znajdujące się pod kontrolą policji oraz zwalczanie prostytucji. Brygada miała również uderzyć w handlarzy kobiet, sutenerów, zboczeńców i sprowadzać na właściwą drogę kobiety, które zajmowały się nierządem, a także walczyć z handlarzami narkotyków. W 1935 roku objęła funkcję kierowniczki referatu Policji Kobiecej w Centrali Służby Śledczej Komendy Głównej Policji Państwowej. Paleolog awansowała do stopnia komisarza. Po wybuchu II wojny światowej komisarz Paleolog znalazła się w utworzonej w grudniu Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa. Wstąpiła do Związku Walki Zbrojnej/AK, gdzie współtworzyła Państwowy Korpus Bezpieczeństwa. W sierpniu 1944 roku walczyła w Powstaniu warszawskim w batalionie „Chrobry II’ - kierownictwo produkcji uzbrojenia’. W czasie powstania nosiła pseudonim ,,Zofia''. Przeszła szlakiem bojowym Śródmieście Północ. Wyszła z Warszawy razem z ludnością cywilną.

W sierpniu 1946 roku z obawie przed represjami uciekła z Polski Ludowej. Wyjechała do Włoszech i trafiła do 2 Korpusu Polskiego, a następnie udała się do Wielkiej Brytanii. Napisała książkę: ,,The Women Police in Poland 1925–1939”, którą wydała w 1952 roku. Od 11 października 1955 roku pełniła obowiązki ministra w rządzie Antoniego Pająka. Zmarła 3 grudnia 1968 roku.

Napisałam na podstawie informacji znalezionych w broszurce opracowanej przez podinspektor Kamilę Zimoń, wiadomości ze strony 1944.pl oraz w oparciu o życiorys Stanisławy Paleolog zamieszczony na stronie internetowej Państwowej Policji.

/Marta