𝟮𝟴 𝘀𝗶𝗲𝗿𝗽𝗻𝗶𝗮 - 𝟭𝟬𝟭 𝗹𝗮𝘁 𝘁𝗲𝗺𝘂 𝗽𝗼𝗱 𝗕𝗼𝗯𝗿𝘂𝗷𝘀𝗸𝗶𝗲𝗺 𝗰𝗵𝗿𝘇𝗲𝘀𝘁 𝗯𝗼𝗷𝗼𝘄𝘆 𝗽𝗿𝘇𝗲𝘀𝘇ł𝘆 𝗽𝗼𝗹𝘀𝗸𝗶𝗲 𝘄𝗼𝗷𝘀𝗸𝗮 𝗽𝗮𝗻𝗰𝗲𝗿𝗻𝗲

 

Pierwsze pancerne wozy na gąsienicach pojawiły się we wrześniu 1916 roku podczas bitwy nad Sommą (brytyjskie Mark I). Pierwszą jednostką Wojska Polskiego uzbrojoną w tego typu broń był sformowany w marcu 1919 r. w Wogezach i sprowadzony w czerwcu do Łodzi 1 Pułk Czołgów Polskich wchodzący w skład "Błękitnej Armii" dowodzonej przez gen. Józefa Hallera.

Początkowo w kadrze oficerskiej pułku dominowali Francuzi. Nazwę "czołg" (od czołgającego się i ziejącego ogniem smoka) – zaproponował por. Władysław Kohutnicki. Smok stał się godłem jednostki.

Składała się ona z pięciu kompanii liczących łącznie 120 najnowocześniejszych podówczas na świecie wozów typu Renault FT 17. Mimo niewielkiej prędkości (do 6 km/h), wyróżniające się zwrotnością i obracaną wieżyczką niespełna siedmiotonowe pojazdy nadawały się znakomicie do bezpośredniego wsparcia piechoty. Niemal od razu po przybyciu do Polski zostały skierowane do boju z bolszewikami na Front Litewsko-Białoruski.

Chrztem bojowym formacji była zwycięska bitwa o miasto-twierdzę Bobrujsk nad Berezyną, z udziałem 2 kompanii Pułku (20 wozów). Wywołując panikę wśród Sowietów czołgi przełamały dwie linie obronne i wjechały do miasta w składzie nacierającej 2. Dywizji Piechoty Wielkopolskiej gen. Daniela Konarzewskiego, który nazajutrz informował szefa Misji Francuskiej gen. Henrys`a:

𝘗𝘰𝘥𝘤𝘻𝘢𝘴 𝘰𝘴𝘵𝘢𝘵𝘯𝘪𝘦𝘫 𝘢𝘬𝘤𝘫𝘪 𝘮𝘰𝘫𝘦𝘫 𝘥𝘺𝘸𝘪𝘻𝘫𝘪 𝘱𝘰𝘥 𝘧𝘰𝘳𝘵𝘦𝘤𝘢̨ 𝘉𝘰𝘣𝘳𝘶𝘫𝘴𝘬 𝘮𝘪𝘢ł𝘦𝘮 𝘱𝘳𝘻𝘺𝘫𝘦𝘮𝘯𝘰𝘴́𝘤́ 𝘱𝘳𝘢𝘤𝘰𝘸𝘢𝘯𝘪𝘢 𝘸𝘳𝘢𝘻 𝘻 𝘬𝘰𝘮𝘱𝘢𝘯𝘪𝘢̨ 𝘵𝘢𝘯𝘬𝘰́𝘸 𝘬𝘱𝘵. 𝘋𝘶𝘧𝘰𝘶𝘳 - 𝘬𝘵𝘰́𝘳𝘢̨ 𝘗𝘢𝘯, 𝘗𝘢𝘯𝘪𝘦 𝘎𝘦𝘯𝘦𝘳𝘢𝘭𝘦, 𝘻𝘦𝘤𝘩𝘤𝘪𝘢ł𝘦𝘴́ 𝘰𝘥𝘥𝘢𝘤́ 𝘥𝘰 𝘥𝘺𝘴𝘱𝘰𝘻𝘺𝘤𝘫𝘪 𝘨𝘦𝘯𝘦𝘳𝘢ł𝘢 𝘚𝘻𝘦𝘱𝘵𝘺𝘤𝘬𝘪𝘦𝘨𝘰. 𝘑𝘦𝘴𝘵𝘦𝘮 𝘴𝘻𝘤𝘻𝘦̨𝘴́𝘭𝘪𝘸𝘺, 𝘗𝘢𝘯𝘪𝘦 𝘎𝘦𝘯𝘦𝘳𝘢𝘭𝘦, 𝘻̇𝘦 𝘮𝘰𝘨𝘦̨ 𝘸𝘺𝘳𝘢𝘻𝘪𝘤́ 𝘴𝘸𝘰́𝘫 𝘱𝘰𝘥𝘻𝘪𝘸 𝘯𝘢𝘥 𝘪𝘤𝘩 𝘸𝘴𝘱𝘢𝘯𝘪𝘢ł𝘢̨ 𝘰𝘳𝘨𝘢𝘯𝘪𝘻𝘢𝘤𝘫𝘢̨, 𝘫𝘢𝘬𝘰 𝘵𝘦𝘻̇ 𝘻 𝘱𝘰𝘸𝘰𝘥𝘶 𝘪𝘤𝘩 𝘸𝘪𝘦𝘭𝘬𝘪𝘦𝘫 𝘸𝘢𝘳𝘵𝘰𝘴́𝘤𝘪 𝘵𝘢𝘬𝘵𝘺𝘤𝘻𝘯𝘦𝘫. 𝘒𝘱𝘵. 𝘋𝘶𝘧𝘰𝘶𝘳, 𝘥𝘰𝘸𝘰́𝘥𝘤𝘢 𝘬𝘰𝘮𝘱𝘢𝘯𝘪𝘪, 𝘻ł𝘰𝘻̇𝘺ł 𝘥𝘰𝘸𝘰́𝘥 𝘸𝘪𝘦𝘭𝘬𝘪𝘦𝘫 𝘻𝘯𝘢𝘫𝘰𝘮𝘰𝘴́𝘤𝘪 𝘪 𝘰𝘨𝘳𝘰𝘮𝘯𝘦𝘫 𝘰𝘥𝘸𝘢𝘨𝘪 𝘰𝘴𝘰𝘣𝘪𝘴𝘵𝘦𝘫. 𝘉𝘺ł𝘣𝘺𝘮 𝘴𝘻𝘤𝘻𝘦̨𝘴́𝘭𝘪𝘸𝘺, 𝘨𝘥𝘺𝘣𝘺 𝘱𝘪𝘦̨𝘬𝘯𝘢 𝘪 𝘸𝘢𝘳𝘵𝘰𝘴́𝘤𝘪𝘰𝘸𝘢 𝘬𝘰𝘮𝘱𝘢𝘯𝘪𝘢 𝘬𝘱𝘵. 𝘋𝘶𝘧𝘰𝘶𝘳 𝘮𝘰𝘨ł𝘢 𝘪 𝘸 𝘱𝘳𝘻𝘺𝘴𝘻ł𝘰𝘴́𝘤𝘪 𝘱𝘰𝘻𝘰𝘴𝘵𝘢𝘤́ 𝘥𝘰 𝘥𝘺𝘴𝘱𝘰𝘻𝘺𝘤𝘫𝘪 𝘮𝘰𝘫𝘦𝘫 𝘥𝘺𝘸𝘪𝘻𝘫𝘪.

"Wielkopolanie" pozostawali w Bobrujsku do 10 lipca 1920 r.