,,Wal do tego drania!"

 Szlaki Historii

Płk Maczek kieruje ogniem 75 mm armaty polowej

Podczas Wojny Obronnej z września 1939 roku 10 Brygada Kawalerii płk Stanisława Maczka korzystała z 75 mm armat polowych. Były one skutecznie używane w charakterze dział przeciwpancernych. W czasie walki o Łańcut z 9 września doszło do ciekawej sytuacji z nimi związanej. Otóż, zamaskowana 75 mm armata polowa zniszczyła niemiecki samochód pancerny, a jej ogniem kierował osobiście… sam płk Maczek. Należał on do dowódców, którzy chętnie dowodzili z pierwszej linii i odwiedzali walczące oddziały. Tak wspominał o tym wydarzeniu mjr Franciszek Skibiński, szef sztabu 10 Brygady (za: „Pierwsza Pancerna”):

„Ze wzgórza zobaczyliśmy wyciągniętą wzdłuż drogi Albigową, w której parę domów płonęło – niemiecki sygnał osiągniętej linii. Widzieliśmy zresztą pancerne wozy niemieckie na południowym krańcu wsi. Sama wieś i wzgórza na wschód od niej aż krztusiły się od ognia wszelkiej broni: to bronił się dywizjon rozpoznawczy. Wprost przed nami, na szerokim polu, pełzła ku Albigowej czarna linia czołgów niemieckich, od czasu do czasu wyskakiwał płomień z krótkiej lufy wystającej z wieży i rozlegał się metaliczny huk.

Po drodze z Kraczkowej na Albigową posuwał się wolno samochód pancerny. Widać, załoga dojrzała nas, bo samochód zatrzymał się poza dużym krzakiem. Wieża obróciła się, zadymiła białym dymkiem, nad głowami zaśpiewała seria i jednocześnie usłyszeliśmy przygłuszone ta-ta-ta-ta karabinu maszynowego.

Pułkownik [Maczek] podskoczył do armaty: ,,Wal do tego drania!"

Nie wiem, co się stało – kapral działonowy nie dojrzał samochodu, choć pokazywaliśmy mu go wyraźnie.

- Widzicie ten rozłożysty krzak koło płotu?

- Widzę.

- Wal w środek krzaka!

- Granat - osiemset.

Kapral wycelował starannie i wygarnął. Zamiotło kurzem przed siatką maskowniczą, a z krzaka wyskoczył do nieba czerwony płomień, który zgasł zaraz, ale zamiast niego zaczął się wzbijać gęsty czarny dym jak z komina.

- Dobry strzał - pułkownik omal nie urwał kapralowi ręki z zadowolenia.”

Fotografia: 75 armata polowa podczas pokazów Wojska Polskiego na Polu Mokotowskim 3 maja 1938 roku. Źródło: NAC.