Jan Czochralski – naukowiec i wynalazca – #gigancinauki
Chemik, metaloznawca, wynalazca szeroko na świecie stosowanej metody wzrostu kryształów, nazwanej „metodą Czochralskiego”, będącej podstawą procesu produkcji układów scalonych. 
Urodził się w 1885 r. w zaborze pruskim (na świat przyszedł w Kcyni na Pałukach kcynia.pl, w rodzinie rzemieślniczej). Wprawdzie ukończył seminarium nauczycielskie, ale z powodu zbyt słabych ocen podarł swoje świadectwo maturalne, co uniemożliwiało mu pracę w wyuczonym zawodzie. Zatrudnił się w aptece, początkowo w Krotoszynie, a od 1904 r. w Berlinie. Dyplom inżyniera chemika uzyskał w 1910 r. na politechnice w Charlottenburgu, aczkolwiek pracował naukowo już od roku 1906. 
Jego pierwsza publikowana praca dotyczyła krystalografii metali. W 1916 r. opracował metodę pomiaru szybkości krystalizacji metali, co ugruntowało jego pozycję w świecie nauki. Kolejny wynalazek, bezcynowy stop łożyskowy (1924), został z powodzeniem wykorzystany w kolejnictwie. 
W 1928 r. Czochralski wrócił do Polski i został profesorem Wydziału Chemii Politechnika Warszawska. Kierował specjalnie dla niego utworzoną Katedrą Metalurgii i Metaloznawstwa. Prace, prowadzone przez niego na politechnice, związane były głównie ze zleceniami od wojska. Oprócz pracy naukowej Czochralski prowadził szeroką działalność społeczną, np. przekazywał fundusze na wykopaliska w Biskupinie. Po klęsce wrześniowej w końcu 1939 r. za zgodą władz konspiracyjnych uzyskał od Niemców pozwolenie na powołanie do życia Zakładu Badań Materiałów. Uczynił to, korzystając z zasobów politechniki. Dzięki temu uchronił przedwojenne wyposażenie uczelni i dał możliwość podjęcia legalnej pracy przez żołnierzy AK. Czochralski ściśle współpracował z wywiadem AK, w jego zakładzie wykonywano prace na rzecz podziemia (m.in. analizę zdobytych części rakiet V1 i V2). Osobiste kontakty z Niemcami uczony wykorzystywał do ratowania ludzi z hitlerowskich więzień i obozów. Po wojnie Czochralskiemu postawiono zarzut „współpracy z niemieckimi władzami okupacyjnymi na szkodę osób spośród ludności cywilnej, względnie Państwa Polskiego” i aresztowano. Uniewinniono go w sierpniu 1945 r., ale Senat Politechniki Warszawskiej nie zezwolił na jego powrót na uczelnię. Resztę życia spędził w Kcyni, gdzie zajmował się produkcją wyrobów kosmetycznych i drogeryjnych. Zmarł w 1953 r. na atak serca po rewizji przeprowadzonej przez UB. Dopiero w czerwcu 2011 r. został ostatecznie zrehabilitowany przez Senat Politechniki Warszawskiej.
Więcej informacji o Janie Czochralskim znajdziesz: 
film dokumentalny o Janie Czochralskim:
Giganci nauki – infografiki historyczne:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz