23 lub 26 sierpnia 1944 roku w austriackim obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen został zamordowany Henryk Sławik - powstaniec śląski, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, redaktor naczelny ''Gazety Robotniczej'', prezes Syndykatu Dziennikarzy Polskich Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, współorganizator Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych i Robotniczych Klubów Sportowych.
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata oraz Bohater trzech narodów- polskiego, żydowskiego i węgierskiego.
W czasie II wojny światowej pełnił obowiązki przewodniczącego Komitetu Obywatelskiego do Spraw Uchodźców Polskich na Węgrzech z uprawnieniami otrzymanymi od Rządu Polskiego na Wychodźstwie gen. Władysława Sikorskiego. Dzięki pomocy Biura Pełnomocnika Rządu Królestwa Węgier ds. Uchodźców, węgierskiego działacza społecznego Józsefa Antalla seniora i innych ludzi dobrej woli uratował życie ponad 30 tysięcy Polaków i około 5 tysięcy Żydów, uchodźców z okupowanej przez Niemcy Polski. Oprócz tego brał udział w przerzucie żołnierzy polskich z terytorium Węgier do Armii Polskiej na Zachodzie. W 1943 roku wraz z Józsefem Antallem seniorem oraz Zdzisławem Antoniewiczem, ks. prałatem dr. Miklósem Beresztóczym, biskupem Vácu – ks. dr. Árpádem Hanauerem i kardynałem Jusztiniánem Serédim pomógł utworzyć sierociniec dla około stu osieroconych dzieci żydowskich w Vácu. Oficjalnie sierociniec działał pod przybraną nazwą – Dom Sierot Polskich Oficerów. Dzięki zapobiegliwości i znakomitemu planowi ewakuacji, przygotowanemu przez opiekunów, nikt z mieszkańców sierocińca nie zginął, ani też nie trafił w ręce Niemców, gdy te zajęły Węgry w marcu 1944 roku. Po zajęciu Węgier przez Niemcy Henryk Sławik ukrywał się. W lipcu 1944 roku trafił w ręce gestapo, podobnie jak József Antall. Katowany nie wydał swojego współpracownika, a całą ''winę'' wziął na siebie,ratując w ten sposób życie Antallowi . Sławik został powieszony za ukrywaniu Żydów i organizację przerzutów polskich żołnierzy na Węgrzech do armii gen. Sikorskiego. W 1977 roku izraelski adwokat Izaak Bretler, jeden z wychowawców sierocińca w Vácu jako pierwszy zgłosił kandydaturę Sławika do nadania mu tytułu „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
Niepełne dane, jakie podał w Instytucie Yad Vashem oraz brak wówczas stosunków dyplomatycznych Polski z Izraelem sprawiły, że wniosek ten do pomyślnego finału w dniu 6 listopada 1990 roku doprowadził dopiero Henryk Zvi Zimmermann. W 2010 roku pośmiertnie nadano Henrykowi Sławikowi Order Orła Białego. Ponadto postanowieniem Prezydenta RP z dnia 23 lutego 2010 r., za wybitne zasługi w organizowaniu pomocy dla polskich uchodźców w czasie II wojny światowej, został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP jego węgierski współpracownik József Antall (senior).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz