Zarzut, który czynią więc Roczniki Kwedlinburskie i Wipo wobec naszych władców jest następujący: naruszyliście praworządność.

 

Andrzej Kozicki

@AndrzejKozicki

"1000-lecie koronacji Chrobrego", czyli wątek rocznicowy na pierwszy dzień roku Tak okrągła rocznica to nie tylko powód do naszej narodowej dumy, ale oczywiście też znakomity pretekst do tego, byśmy dowiedzieli się o naszych przodkach i przewartościowali pewne utarte sądy.

Założenie XIX- i XX-wieczne, w którym żyjemy i tak uczymy nasze dzieci składa się z następujących elementów: Bolesław Chrobry był pierwszym królem Polski i koronował się - przy czym ostatnio dodaje się, że koronował się w 1025 roku, bo tak ma wynikać z dwóch niemieckich źródeł.

Z kolei zdaniem Galla - czyli źródła 100 lat późniejszego - został koronowany przez cesarza Ottona III przy okazji zjazdu gnieźnieńskiego w 1000 roku. Na kogo? Każdy historyk czyta Galla inaczej, bo jednym zdaniu pisał o koronie zdjętej z cesarza, a w innym o tronie królewskim.

Źródła niemieckie z kolei są jednomyślne, bo obydwa - cioteczki kwedlinburskie, piszące na bieżąco w 1025 roku, i panegirysta cesarski Wipo, piszący kilkanaście lat później - wcale nie mówią o koronacji, tylko o przywłaszczeniu sobie tytułu króla i o namaszczeniu.

Namaszczenie -jak widać na późniejszym, bo XIII-wiecznym, przedstawieniu- przysługuje komuś, kto już jest królem bądź królową. Dlatego Maryja Panna już ma koronę na głowie, gdy Chrystus ją namaszcza. A mimo, że jest królową, to składa ręce w hołdzie lennym, a nie tylko modlitwy.

Zresztą zamieściłem to przedstawienie tylko ze względu na jego wysoką wartość artystyczną. Widzimy jednak, że stosowano korony - tu akurat korona królestwa Italii - i używano termin "król" (rex), również względem Bolesława Chrobrego i Mieszka II. Co jednak to słowo znaczyło?

Trudno uchwycić kiedy dokładnie, ale zdecydowanie po 978 roku, być może od przesilenia politycznego w 983-984 roku w państwie wschodniofrankijskim, gdy Henryk Kłótnik sięgnął po koronę saską, ale przegrał i został znów zepchnięty do pozycji wojewody bawarskiego, klaruje się...

...że król to członek rodziny cesarskiej, który zgodnie z kapitularzem "O podziale władzy" z 806 roku, wydanym przez Karola Wielkiego dzierży władzę nad królestwem - uwaga! - jako jednostką administracyjną cesarstwa. Dlatego królestwa cesarz mógł znosić i powoływać nowe.

Zarzut, który czynią więc Roczniki Kwedlinburskie i Wipo wobec naszych władców jest następujący: naruszyliście praworządność. Chrobry tytuł królewski "inposuit" (AQ), czyli sam sobie przyznał, a więc "in iniuriam" (GC), czyli wbrew i na przekór "niemieckiej" interpretacji prawa.

O tym, czy Bolesław Chrobry był królem "Polski" czy też jakiegoś innego królestwa, to - pozwólcie - napiszę następnym razem :)