Klub Miłośników Historii Polski
23 grudnia 1863 roku podczas Powstania Styczniowego w Radomiu Rosjanie rozstrzelali ciężko rannego naczelnika wojennego województwa krakowskiego płk. Zygmunta Chmieleńskiego. Powstańczy dowódca został ranny i pojmany siedem dni wcześniej podczas bitwy pod Bodzechowem.
Zygmunt Chmieleński był synem Jana Nepomucena Chmieleńskiego (generała wojsk rosyjskich) i Julii z domu Tyborowskiej. Po zgonie ojca został oddany do Aleksandryjskiego Korpusu Kadetów dla sierot po wojskowych w Petersburgu, po skończeniu którego ukończył tamtejszą Akademię Wojenną. Służył jako porucznik artylerii armii carskiej w Warszawie. Sytuacja w Polsce w roku 1861 wywołała w nim uczucia patriotyczne. Złożył wniosek o dymisję, a gdy jej nie dostał, zbiegł z Królestwa Polskiego do Francji, a później do Włoch. Za granicą pracował jako wykładowca w szkołach wojskowych w Genui i Cuneo.
We Włoszech brał udział w formowaniu Polskiej Szkoły Wojskowej. Na wieść o wybuchu Powstania Styczniowego próbował przedostać się do Polski. Został aresztowany przez Austriaków w Ołomuńcu.
Po brawurowej ucieczce z więzienia przedostał się do Krakowa, gdzie został mianowany na kapitana. Brał udział w formowaniu oddziału kawalerii, na którego czele udał się do Klimontowa w powiecie miechowskim, gdzie wstąpił do oddziałów Kazimierza Bończy-Błaszczyńskiego.
Zebrawszy jeszcze kilka oddziałów, jako ich dowódca 6 lipca roku 1863 rozbił dwie roty rosyjskie. Dowodził w potyczkach pod Rudnikami (28 lipca), Obiechowem, Białą, Olesznem i Nieznanowicami. W sierpniu został mianowany majorem, a na początku września – pułkownikiem i naczelnikiem wojsk województwa krakowskiego.
30 września stoczył bitwę pod Mełchowem, 20 października pod Oksą. Po bitwie koło Jeziorka został mianowany przez generała Józefa Hauke-Bosaka jego szefem sztabu. Wśród żołnierzy Zygmunta Chmieleńskiego był Adam Chmielowski, później uznany malarz i tercjarz franciszkański.
Zygmunt Chmieleński dowodził wojskami powstańczymi w bitwach pod Skalbmierzem, Złotym Potokiem, Koniecpolem, Opatowem (25 listopada), Ociesękami (28 listopada) i Bodzechowem. Podczas tej ostatniej 16 grudnia roku 1863 w starciu z pułkiem smoleńskim dowodzonym przez Ksawerego Czangery'ego, Chmieleński został ciężko ranny i pojmany przez oddział Kozaków.
Odstawiony do Radomia został wyrokiem okupacyjnego rosyjskiego sądu wojskowego skazany na śmierć i rozstrzelany 23 grudnia 1863 roku w jednym z dwóch radomskich miejsc kaźni za koszarami pułku mohylewskiego.
Cześć Jego Pamięci!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz