Witold Bełza
#KotwicaHistorii
1.
Mija dziś siedemdziesiąt lat od śmierci jednego z tych, dziś prawie anonimowych, którzy toczyli niedocenianą i zapomnianą walkę o polskość i polską kulturę.
24 lutego 1955 roku umiera Witold Bełza.
Jego życie,to historia ciekawej inicjatywy władz na Pomorzu.
#KotwicaHistorii
2.
Po odzyskaniu Pomorza w 1920 roku władze stanęły przed problemem:
Odzyskano zamożne tereny, ale pozbawione polskich instytucji kultury. Należy je jakoś przywrócić do Polski. Jakoś uzasadnić ich przynależność do Polski. W większości były one pruskie od 1772 r.
#KotwicaHistorii
3.
Dlatego różne władze miejskie rozpoczęły akcję zapraszania do siebie ludzi kultury. Zapewniano im dobre warunki życia,a oni pracowali nad rozwojem miejscowych środowisk kulturalnych.
Stąd Żeromski w Gdyni,czy Fałat w Toruniu.
Ten problem dotyka też Bydgoszcz.
#KotwicaHistorii
4.
Władze Bydgoszczy przystąpiły do tej inicjatywy ze sporym rozmachem i zamieszkali tu np. brat Ignacego Jana Paderewskiego, najbliżsi Karola Szymanowskiego, Józef Weyssenhoff czy Edward Woyniłłowicz, fundator katedry w Mińsku, dziś na Białorusi.
#KotwicaHistorii
5.
Najbardziej wrósł w życie Bydgoszczy inny przybysz, żyjąc w niej aż do śmierci, dramatopisarz i jeden z najwybitniejszych krytyków teatralnych, Adam Grzymała-Siedlecki.
Jest to o tyle ważne, że wspólna praca złączy jego i Bełzę.
#KotwicaHistorii
6.
Stąd nie dziwi, że w Bydgoszczy pojawia się Bełza, który ma zostać szefem biblioteki miejskiej, która jest całkowicie niemiecka.
Wybór był idealny.
Znakomicie wykształcony, pracujący we lwowskim Ossolineum, bratanek Władysława Bełzy, którego każdy zna
#KotwicaHistorii
7.
ze strof wiersza "Kto ty jesteś? Polak mały", okazuje się tytanem pracy i tworzy z niczego ważną placówkę.
Na początek udaje mu się uratować przed wywózką do Niemiec Bibliotekę Bernardynów z Bydgoszczy, a nie było to byle co.
Któż pamięta, że pomnikiem
#KotwicaHistorii
8.
polskiej literatury jest też największy słownik polsko-łaciński z 1532 roku autorstwa bernardyna, Bartłomieja z Bydgoszczy?
Biblioteka, tworzona od 1488 roku, w stanie prawie kompletnym przetrwała wszystkie zawirowania i istniej do dziś.
#KotwicaHistorii
9.
Przedwojenną sensacją bibliofilską było podarowanie bibliotece znalezionych przez Grzymałę-Siedleckiego książek z księgozbioru Lenina, gdy ten był w Poroninie.
Zbiór ten stanowił przedmiot pożądania władz Sowietów.
#KotwicaHistorii
10.
Po wojnie uniemożliwiono Bełzie pracę, wykwaterowano z domu, kazano mu być pomocą w czytelni.
Umiera schorowany, będąc w trudnych warunkach bytowych.
Warto chyba pamiętać o tych "bezimiennych" twórcach polskiej kultury.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz