Niezwykłe miejsca Podkarpacia: Twierdza Przemyśl [fotogaleria]

Twierdza Przemyśl: potężny zbiór obiektów militarnych z czasów I Wojny Światowej; trzecia co do wielkości twierdza obronna z tych czasów, do dziś pozostaje nieznana wielu osobom.

Zaskakujące jak wielu mieszkańców Podkarpacia (oczywiście tych nie mieszkających zbyt blisko Przemyśla) nie wie czym jest, a często nawet, że w naszym regionie w ogóle znajduje się taki obiekt. Tymczasem jest on niezwykle ciekawy i robi ogromne wrażenie swoim rozmiarem (obwód zewnętrzny to aż 45 km!). Twierdza składa się łącznie z aż 48 fortów obronnych, w dniu wybuchu I Wojny Światowej stacjonowało w niej łącznie ok. 128 tysięcy żołnierzy.

Jak to możliwe, że tak cenny obiekt historyczny o potencjalnie dużej wartości turystycznej pozostaje nawet dla wielu mieszkańców Podkarpacia zupełnie nieznany?  Powodem może być jego zaniedbanie, ponieważ wiele fortów jest obecnie mocno zarośniętych i zdewastowanych, w większości przypadków nie są one zabezpieczane przed naturalnym zniszczeniem, wandalizmem, czy złomiarzami, którzy przez wiele lat konsekwentnie wynosili z niej wszelkie metalowe elementy.

Nie znaczy to, że twierdzy Przemyśl nie warto odwiedzić; rozmiar fortyfikacji, jej wartość historyczna oraz osobliwy klimat opuszczonego miejsca sprawiają, że może być to ciekawy sposób na spędzenie weekendowego dnia. Warto odwiedzić szczególnie największe forty twierdzy: m.in Fort nr I „Salis-Soglio”; czy Fort XIII „San Rideau”. Niektóre fortyfikacje są utrzymywane we względnie dobrym stanie;  jak np. Fort XV „Borek” (który niestety można w większości podziwiać tylko z zewnątrz, wejście jest zabezpieczone solidnymi kratami) oraz Fort  XI w Duńkowiczkach (tutaj wejść można bez problemu). Warto zaznaczyć, że w forcie XII „Werner” znajduje się spory zbiór eksponatów z czasów I Wojny Światowej, niestety mimo iż trzykrotnie zabierałem tam zainteresowane osoby, byliśmy jedynymi zwiedzającymi(!); jest to bodajże jedyny fort, do którego wejście jest płatne, reszta stoi niemal zupełnie niepilnowana. W galerii znajduje się zbiór aktualnych zdjęć z twierdzy.

Uwaga: zwiedzanie fortów może być niebezpieczne; ze względu na stan większości obiektów należy zachować szczególną ostrożność!

Fotografie: Mateusz Chmiel, Dawid Tabor