W 1937 roku w hitlerowskich Niemczech nie można było już grać jazzu ze względu na to, że zawierał "histeryczne rytmy zarezerwowane wyłacznie dla ras barbarzyńskich". Kraj tonął w mroku. Nazista Hans Severus Ziegler przygotowywał właśnie swoją wersję wystawy Sztuki Zdegenerowanej pn. Entartete Musik – Muzyka Zdegenerowana, która odbyła się w ramach "Muzycznych Dni Rzeszy" Reichsmusiktage w roku 1938 w Düsseldorfie. Kilka miesięcy przez Kryształową Nocą.
I właśnie w tym czasie Niemcy dosłownie zwariowały na punkcie piosenki “Bei Mir Bist du Schön” (“Dla mnie jesteś najpiękniejsza”) - esencji żydowskiego swingu granego za Oceanem. .
Swing bazował na jazzie Nowego Orleanu, ale był łatwiejszy w tańcu i bujaniu się w rytm jego bardziej akcentowanego rytmu. Królem swingu był Żyd Benjamin David "Benny" Goodman (1909 - 1986) syn Davida Goodmana, krawca z Warszawy i Dory Grisińskiej pochodzącej z Kowna. Jego popularność w epoce jest porównywana z samym Elvisem Presley`ema. Goodman grał czarną muzykę, zatrudniał czarnych muzyków pomimo zakazów związanych z segregacją rasową i nie występował na południu USA, bo zapewne połowa jego zespołu zostałaby natychmiast aresztowania w związku z rasistowskim prawem, które tam obowiązywało. Był gwiazdą wielkiego formatu.
Potęga swingu była w tym czasie fascynująca. “Bei Mir Bist Du Schein” to piosenka napisana przez Żydów, grana przez czarnych muzyków, a spopularyzowana przez trio sióstr Norweżek wyznania luterańskiego, ukochana przez III Rzeszę do czasu odkrycia jej żydowskich korzeni.
Piosenkę napisał bowiem Sholem Secunda w 1935 roku dla operetki w języku jidisz, chwilę później prawa do niej kupił Żyd Sammy Cahn, przepisując jej słowa w języku angielskim, ale zachowując oryginalny refren.
W październiku 1937 roku, w tej wersji zaśpiewały ją "The Andrew Sisters" - wspomniane trio norweskie z USA rozbijając bank sławy. W ciągu miesiąca sprzedały 450 tysięcy płyt . Świat po prostu zwariował na punkcie tego kawałka. Swoje wersje nagrywały Ella Fitzgerald, Belle Baker, Kate Smith, oraz duet Barry Sisters. Polską wersję śpiewał oczywiście Mieczysław Fogg. (https://bit.ly/3fc4lLU ).
W III Rzeszy piosenka “Bei Mir Bist Du Schein” stała się symbolem ruchu Swingjugend, młodych kontestatorów reżimu (opowiada o nich film "Swing Kids"). I grano ją dosłownie wszędzie. Do czasu. Gdy tylko nazistowscy funkcjonariusze zlokalizowali jej korzenie, natychmiast została zakazana.
Ale świat o niej nie zapomniał. Również w najgorszych ciemnościach. “Bei Mir Bist Du Schein” była grana przez np. orkiestrę miasta - getta w Czechach, w Theresienstadt. "Kiedy grałem, zapomniałem, gdzie jestem. Świat wydawał się w porządku, cierpienia ludzi wokół mnie zniknęły - życie było piękne" - wspomniał gitarzysta Coco Schumann jeden z nielicznych, którzy przeżyli to piekło. Zespół, w którym grał nazywał się Ghetto Swingers. Zachowała się nawet grana przez nich wersja - https://bit.ly/2ZgySm9
Z szacunku dla nich przypominamy tę historię...
Muzyka łączy.
Muzyka nie dzieli.
ORP " Groźny" 351
Był moim domem przez kilka lat.
sobota, 11 lipca 2020
Królem swingu był Żyd Benjamin David "Benny" Goodman (1909 - 1986) syn Davida Goodmana, krawca z Warszawy i Dory Grisińskiej pochodzącej z Kowna
Subskrybuj:
Komentarze do posta (Atom)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz