21.04.1368 r.
Dokument określa zasady wydobycia i sprzedaży soli na trzy stulecia.
Statut żup krakowskich, jest aktem prawnym, ordynacją Króla Kazimierza III (Wielkiego) wydaną w dniu 22 kwietnia 1368 roku. Przepisy tej ordynacji regulowały zasady wydobycia i obrotu naturalnym bogactwem, kopaliną soli. Nadawały moc prawną dawnym, zwyczajowym normom, ordynacja wprowadzała formalne zasady funkcjonowania żup w celu zwiększenia dochodów i ich dystrybucję. Na mocy ordynacji solnej prywatne żupy bocheńskie i wielickie otrzymały status dóbr królewskich. W dzierżawę objęli je mianowani przez króla żupnicy, urzędnicy królewscy. Ordynacja określała przepisy regulujące handel solą uzyskiwaną z żup krakowskich. Nowe przepisy regulowały produkcję soli, opodatkowanie handlu solą oraz warunki eksportu.
Opiece królewskiej poddano także górników. Ordynacja określała wysokość ich zarobków, gwarantowała pomoc materialną dla pracowników żup i dla ich rodzin w razie wypadków w pracy oraz wprowadzała stałe składki na rzecz samopomocy. Powołany został szpital, mający specjalizować się w pomocy zdrowotnej udzielanej górnikom.
Dzięki tej ordynacji, krakowscy, bocheńscy i wieliccy mieszczanie doczekali się wyróżnienia. Otrzymali możliwość korzystania z części dochodów żupniczych. Kolejną część dochodów, tym razem z eksportu soli przeznaczał król na utrzymanie powołanej w roku 1364 Akademii Krakowskiej. Wszechnica ta od XIX wieku nosi miano Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz