Marian Rejewski

 #GiganciNaukiPL: Marian Rejewski

31 grudnia 1932 roku Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali kody niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Żadne inne państwo nie było w stanie tego dokonać. W 1939 roku Polska przekazała Wielkiej Brytanii i Francji replikę szyfrogramu oraz urządzenia deszyfrujące.

Marian Rejewski, urodzony 16 sierpnia 1905 roku w Bydgoszczy, ukończył wydział matematyczno-przyrodniczy Uniwersytetu Poznańskiego. Studiował także statystykę ubezpieczeniową w Getyndze. Do Sztabu Głównego Wojska Polskiego trafił po powrocie do kraju.

Rejewski po otrzymaniu od szefa BS-4 (szyfry niemieckie) mjr. Maksymiliana Ciężkiego materiałów dotyczących niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, w ciągu trzech miesięcy, stosując metody analizy matematycznej i lingwistycznej niemieckiej korespondencji, stworzył podstawy naukowe do łamania jej kodów i odtworzył schemat połączeń elektrycznych - głównie jej wirników szyfrujących oraz odczytał pierwsze depesze na przełomie 1932 i 1933 roku.

Przekazanie przez polski wywiad kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma sojusznikom, pozwoliło Brytyjczykom rozwinąć własny projekt oparty na rezultatach prac i osiągnięciach Polaków, nazwany "projektem Ultra". Prace nad łamaniem kolejnych wersji Enigmy kontynuowano w tajnym ośrodku w Bletchley Park.

Marian Rejewski podczas okupacji działał na rzecz odzyskania niepodległości Polski w Londynie. Po wojnie pracował w Bydgoszczy jako skromny urzędnik. Zmarł 13 lutego 1980 roku.

Po wielu latach amerykański historyk i dziennikarz David Kahn napisał, że rozwiązanie zagadki Enigmy było "oszałamiającym osiągnięciem, które wyniosło Rejewskiego do panteonu największych kryptoanalityków wszech czasów".

Rozpoczynamy serię publikacji infografik historycznych poświęconych wybitnym polskim wynalazcom, odkrywcom, konstruktorom i naukowcom. Na planszach przedstawiono 20 osób i ich największe osiągnięcia, wyjaśniając równocześnie wagę poszczególnych innowacji oraz ich wykorzystanie. Zaproponowane postacie to przedstawiciele nauk medycznych, fizyki, chemii oraz matematyki.

Infografiki powstały na podstawie pięciotomowej publikacji "Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki", wydanej pod redakcją naukową prof. Bolesława Orłowskiego, przez Instytut Historii Nauki PAN i Instytut Pamięci Narodowej.

Poznaj sylwetkę polskiego geniusza: https://bit.ly/3EEYRVX

Odwiedź portal IPN: https://bit.ly/3FGMry0