Jan Karski

 24 czerwca 1914 r. w Łodzi urodził się Jan Karski (wł. Jan Romuald Kozielewski); absolwent prawa i dyplomacji na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie, historyk, profesor Uniwersytetu Georgetown, kurier i emisariusz władz Polskiego Państwa Podziemnego. Odznaczony Orderem Orła Białego i amerykańskim Medalem Wolności. Uhonorowany przez instytut Jad Waszem tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, honorowy obywatel państwa Izrael.

M.in. Andrzej Żbikowski tak pisze o Janie Karskim; „We współczesnej pamięci historycznej spotykamy dwóch Karskich – jeden jest młodym, niezmiernie odważnym, wrażliwym na cierpienia współobywateli kurierem prolondyńskiej konspiracji, drugi – dojrzałym amerykańskim profesorem, który na kilka lat przed zbliżającą się emeryturą postanowił zdać rachunek ze swojego życia i przypomnieć światu wydarzenia, których nie tylko był świadkiem, ale w których czynnie współuczestniczył. Szczególne znaczenie przypadło tej części jego misji kurierskiej, która dotyczyła dokonującej się na ziemiach polskich Zagłady narodu żydowskiego. Poinformowanie wolnego świata o dokonującej się zagładzie polskich Żydów nie było w latach wojny głównym zadaniem Jana Karskiego. Karski był żołnierzem polskiego antyniemieckiego podziemia i o jego problemach przede wszystkim informował zarówno polskie władze emigracyjne, jak i polityków alianckich. Władze londyńskie wysłały go do USA z pierwszą misją propagandową, przyjął go wówczas na audiencji 28 lipca 1943 r. prezydent Roosevelt, by opowiedział Amerykanom o szkodliwej działalności partyzantów sowieckich i dywersji wobec legalnych władz podziemia ze strony polskich komunistów. O losie Żydów mówił wprawdzie z własnej inicjatywy, ale całkowicie na marginesie głównego przesłania, które przekazywał w imieniu okupowanego kraju.”

Jan Karski zmarł 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie.

Czytaj więcej: Andrzej Żbikowski, Bohater polskiego podziemia; https://www.jhi.pl/.../jan-karski-bohater-polskiego...

W 2015 roku powstał film dokumentalny o Janie Karskim pt. Karski i władcy ludzkości, w reżyserii Sławomira Grünberga; https://vod.tvp.pl/.../karski-i-wladcy-ludzkosci,karski-i...