Hetman Wincenty Korwin Gosiewski

 #wydarzenie #historyczne

29.11.1662 r.

Hetman polny litewski Wincenty Korwin Gosiewski został zamordowany przez członków Związku Braterskiego.

Hetman Wincenty Korwin Gosiewski (1620-62),jeden z bardziej utalentowanych polskich wojskowych. To on wziął do niewoli księcia Bogusława Radziwiłła w opisywanej przez Sienkiewicza w 'Potopie' bitwie pod Prostkami (1656). Cztery ostatnie lata życia spędził w moskiewskiej niewoli, do której dostał się po przegranej bitwie pod Werkami. Wkrótce po uwolnieniu Jan Kazimierz wysłał go z misją dogadania się ze zbuntowanymi żołnierzami (Związkiem Święconym), co przypłacił życiem.

Bo też coraz w większe ludzie wojskowi wdawali się pijaństwo, z której konsekwencyjej trudno się było spodziewać statku i powagi, co się w krótkim czasie weryfikowało, kiedy swego marszałka rozsiekali, człowieka wielce zacnego, Kazimierza Żeromskiego, starostę czeczerskiego, a potem i Gosiewskiego, hetmana polnego i podskarbiego litewskiego (...) rostrzelali z jednego tylko małego podobieństwa i fałszywego udania (...) - tak Jan Chryzostom Pasek opisał śmierć hetmana Wincentego Korwina Gosiewskiego. Ten zasłużony dowódca z czasów potopu szwedzkiego pojechał rozwiązywać Związek Braterski - konfederację nieopłacanych żołnierzy litewskich, którzy królowi Janowi Kazimierzowi wypowiedzieli posłuszeństwo i oskarżali go o knowania przeciw wolnościom szlacheckim. Gosiewski został zamordowany w Ostrynie niedaleko Grodna.

• Rafal Choroszyński

  Marszałkiem Związku Braterskiego był pułkownik Kazimierz Chwalibóg Żeromski, a vice Konstanty Kotowski. Ten ostatni latem 1662 r. przechwycił listy hetmana Gosiewskiego do oboźnego lItewskiego Michała Kazimierza Paca sugerujące, że Żeromski i Gosiewski zamierzają - w związku z planami króla - rozbić Związek przy pomocy najemnych Tatarów i Kozaków. Zwołano Zjazd w Wołpie, który 20 listopada postanowił o aresztowaniu i przesłuchaniu marszałka Związku oraz Gosiewskiego. Do pojmania obydwu Kotowski wysłał 25 listopada do Wilna podjazd liczący 500 ludzi pod dowództwem Bohdana Chlewińskiego i Jana Nowoszyńskiego, z rozkazem zgładzenia podejrzanych. Oddział Nowoszyńskiego uprowadził rannego Żeromskiego i w folwarku Dubny koło Wołpy rozsiekał szablami, a następnie uprowadzono Gosiewskiego i 29 listopada rozstrzelano go w Kobrowcach pod miasteczkiem Ostryna po drodze do Wołpy. Pomimo szeroko prowadzonej akcji wyjaśniającej prowadzonej przez Kotowskiego zamach ten zniechęcił szlachtę do związku – 2 grudnia w obozie pod Olitą Kotowski wydał manifest wyjaśniający przyczyny zajścia, wysłał także listy do senatorów i dygnitarzy, spotykając się z ogólnym potępieniem. Sesja związku 18 grudnia w Olicie pokazała słabość związku, co wykorzystał Pac, rozbijając związek. W kwietniu 1663 w Szadowie Pac ujął przywódców związku i uwięził w lochach zamku w Kiejdanach. Amnestia królewska dla uczestników związku nie objęła uczestników zamachu na Gosiewskiego. Kotowski zgładzony został 3 stycznia 1665 w czasie Sejmu na warszawskim rynku przed ratuszem w Warszawie. Według diariusza Michała Leona Obuchowicza został torturowany ogniem, ścięty i ćwiartowany po śmierci. Hetmanem polnym litewskim po Gosiewskim został Pac.