"Geniusz, który wyprzedził swoje czasy"
23 marca 1941 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zamordowany przez Niemców został Tadeusz Tański - inżynier, mechanik, wynalazca, konstruktor silników lotniczych i samochodowych, autor pierwszego polskiego samochodu pancernego Forda FT-B oraz cywilnych aut CWS T-1 i CWS T-4.
Tadeusz Tański urodził się 11 marca 1892 roku. Był synem Czesław Tańskiego - pioniera polskiego lotnictwa i twórcy pierwszego polskiego szybowca. Skonstruowane przez Tadeusza Tańskiego samochody pancerne, oparte na podwoziu Ford T i zbudowane w ilości 16 sztuk, wzięły udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920.
Po wojnie, od 1922 roku, konstruował pierwsze samochody całkowicie polskiej konstrukcji, np. CWS T-1, T-4 (T-2) i inne w Centralnych Warsztatach Samochodowych.
CWS T-1 to pierwszy polski samochód osobowy, skonstruowany przez inżyniera Tadeusza Tańskiego, łatwy w obsłudze i naprawie, który śmiało konkurował z pojazdami światowych gigantów. Nazywany był polskim Rolls-Roycem.
O dziwo, mimo to jego twórca miał problem ze znalezieniem pracy w okresie międzywojennym.
Tański miał genialny umysł, a przy tym jak to zwykle bywa ekscentryczną osobowość. Choć projekty swoich nowych silników rysował na serwetkach w przedwojennych warszawskich kawiarniach, to jego działalność konstruktorska wyprzedzała wszystko, co powstawało w tamtych czasach.
Gdyby żył dzisiaj, byłby z pewnością milionerem i biłyby się o niego największe firmy motoryzacyjne. Silniki samochodowe i lotnicze nie miały przed nim żadnych tajemnic. Studia skończył w Paryżu - tam też poznał swoją żonę.
Po klęsce w wojnie obronnej zaangażował się w działalność konspiracyjną. 3 lipca 1940 roku o godz. 6.00 do mieszkania Tadeusza Tańskiego w Warszawie na Starym Mieście, przy ul. Szeroki Dunaj 5/13, wkroczyło gestapo, pytając tylko o nazwisko i imię inżyniera Tańskiego. Aresztowano go i zabrano na Pawiak. Żona bezskutecznie starała się go stamtąd wydostać.
Ostatni gryps - z 31 stycznia 1941 roku - otrzymała od kolejarza, który karteczkę z adresem znalazł na torach. Tański napisał do żony: „Kochana moja, jest godzina 4 rano, wiozą nas pociągiem chyba do Oświęcimia — żegnam Cię ostatni raz".
1 lutego 1941 roku Tański został wywieziony do Auschwitz w transporcie 593 Polaków skierowanych przez Niemców z więzienia na Pawiaku. Otrzymał numer 9755.
W obozie Niemcy przedstawili mu ofertę współpracy, ale Tański stanowczo odmówił.
Dnia 28 marca 1941 roku żona otrzymała depeszę z przekazywaną przez Niemców standardową informacją, że jej mąż zmarł 23 marca 1941 roku na zwyrodnienie mięśnia sercowego.
Został zamordowany przez Niemców w Auschwitz 23 marca 1941 roku.
zdjęcie1: Tadeusz Tański. Fotografia sytuacyjna. Zespół: Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, Narodowe Archiwum Cyfrowe
zdjęcie2: grafika Demotywatory
Źródła: Niepodległa, Wikipedia, Obozowewspomnienia
Autor: p. @Marcin Opiłowski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz